Maket Akusherlik 2013. pmd

TUG

‘

RUQ KUCHLARINING

IKKILAMCHI SUSTLIGI

Odatda homilaning tug‘ilish davrida yoki bachadon bo‘yni

ochiladigan davrning oxirida tuzikkina dard tutgandan keyin

tug‘ruq kuchlarining ikkilamchi sustiligi boshlanadi. Tug‘ruq

kuchlarining ikkilamchi sustligiga olib keluvchi asosiy sabablar:

homila boshi o‘lchamlarining onaning chanoq o‘lchamlariga mos

kelmasligi, tor chanoq, bachadon bo‘ynining rigidligi, homila

---

255

pufagi kechikib yorilganda, bachadonning cho‘zilib ketishi, egiz

homiladorlik, muddatidan o‘tgan homiladorlik, salbiy hissiyotlar,

tug‘uvchi ayolning charchab qolishi.

Dard tutishi susayganda yoki to‘xtab qolganda tug‘ruq yo‘l-

larining yumshoq to‘qimalari, qovuq, uretra va to‘g‘ri ichak homila

boshi bilan chanoq devorlari orasida uzoq qisilib qoladi. Shuning

natijasida qon aylanishi buziladi, oqibatda to‘qimalar nekrozga

uchraydi va qovuq bilan qin o‘rtasida yoki to‘g‘ri ichak bilan qin

o‘rtasida oqma paydo bo‘lishi mumkin.

Tug‘ruq kuchlarining ikkilamchi sustligida homila asfiksiyasiga

qarshi kurash olib boriladi, tug‘ruq kuchlarini kuchaytirish cho-

ralari ko‘riladi. Tug‘ruq kuchlari homila pufagining kechikib yorilishi

sababli susaygan bo‘lsa, qog‘onoq pardalarini yirtish kerak. Bacha-

don bo‘yni to‘la ochilgan, homila boshi chanoq bo‘shlig‘ida yoki

chanoqning chiqish tekisligida turgan bo‘lsa, teri ostiga pitutrin yoki

oksitotsin yuborish mumkin, bular dard tutishini tezlashtiradi.

Homila boshi chanoq bo‘shlig‘ida yoki chanoqdan chiqish tekis-

ligida bo‘lsa-yu, arterial bosim ko‘tarilganligi sababli pitutrinning il-

oji bo‘lmasa, akusherlik qisqichi solib, tug‘ruq tugallanadi. Oraliqn-

ing qotganligi sababli tug‘ruq cho‘zilib ketsa, perineotomiya qilinadi.

Tug‘uvchi ayol charchab qolganda va tug‘ruqni tez tugallash

zarurati bo‘lmaganda, ayolga dam berish zarur. Tug‘uvchi ayol

alohida xonaga yotqizilib, terisi ostiga promedol yoki pantopon

yuboriladi, ammo uyqu 2 soatdan oshib ketmasligi kerak, shun-

dan so‘ng darhol oksitotsin, prostoglandin tomchilab yuboriladi.

Tug‘ruq kuchlarining sustligiga barham berish uchun qovuq va

to‘g‘ri ichakni o‘z vaqtida bo‘shatishning ahamiyati katta.