Majolis un-nafois


Kim, mulki davomi to qiyomat bo„lsun



Download 0,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/82
Sana19.06.2021
Hajmi0,92 Mb.
#71187
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   82
Bog'liq
182-g.Rayxon.

Kim, mulki davomi to qiyomat bo„lsun, 

Zotig„a bu mulk uzra iqomat bo„lsun, 

Adl ichra tariyqi istiqomat bo„lsun, 

Olam ahli uchun salomat bo„lsun”. (MN.178) 

―Majolis‖  so‗ngidagi  bu  ―Xilvat‖  deb  berilmish  ikki  lavha:  Husayn  Boyqaro 

huzurida  o‗tadigan  adabiy  anjumanlar  (Navoiy  ―Oliy  majlis‖  deydi)  haqida,  ularda 

yangi she‘rlar, badiiyat masalalari muhokama qilinishi haqida tasavvur yaratib beradi. 

Birinchi  lavhada  Navoiy  Xusrav  Dehlaviyning  hindcha  she‘rlaridagi  bir  ma‘no 

yomg‗ir  rishtasining  nozik  yorga  madad  bo‗lganligi  haqidagi  Lutfiydan  eshitgan 

hikoyat  va  unga  e‘tiroz  bildirgan  Husayn  Boyqaro  mana  bu  bayt  esa  e‘tiroz 



37 

 

uyg‗otmaydi, deb bir baytni keltiradi. Bu bayt Husayn Boyqaro devonidan topilmadi. 



Uning Navoiy ilk devonidagi bir g‗azal tarkibida mavjudligiga bizning e‘tiborimizni 

prof.  H.  Ne‘matov  tortdi.  Faqat  ―Majolis‖da  ―devorg‗a‖  so‗zi  devonda  ―devorda‖ 

tarzida  yozilgan.  Ikkinchi  lavhada  esa  hisorlik  yosh  shoir  Qabuliy  g‗azali  bilan 

bog‗liq  bo‗lib,  shoir  she‘rida  chiqmay  qolgan  bir  baytni  Navoiy  yozib  bergani  va 

Husayn  Boyqaro  bu  xolni  darhol  payqagani  haqida  so‗z  boradi.  Bu  lavha  Husayn 

Boyqaro  Navoiy  she‘riy  uslubini  naqadar  puxta  bilganligi,  shuningdek,yosh 

iste‘dodlarga marhamatli bo‗lganligidan dalolat beradi. 

Tazkirani  tarkibiy  tuzilishini  o‘rganish  jarayonida  bir  qator  qiziqarli 

ma‘lumotlarga  duch  keldik.  ―Majolis  un-nafois‖da  Navoiy  hazratlari  o‘zbek  ayol 

shoiralari  haqida  ham  ma‘lumot  bergan  ekanlar.  Masalan:  Tazkiraning  avvalgi 

majlisida  Navoiy  Mavlono  Sulaymoniy  haqida  ma‘lumot  berganida,  uning  ayoli 

shoira Mehri haqida ham aytib o‘tadi. Mehri – XV asrning birinchi yarmida Hirotda 

yashagan  shoira.  Mehrining  eri  Xoja  Abdulaziz  Shohrux  Mirzoning  saroy  tabibi 

bo‗lgan,  Mehri  sofdil,  ravshanfikr,  iste‘dodli,  shirinsuxan  va  hozirjavob  bo‗lgani 

uchun  malika  Gavharshodbegimning  yaqin  suhbatdoshi  –  nadimasi  ekan. 

Tazkiralarda  qariyb  bir  ovozdan  Mehrining  nihoyatda  go‗zal  bo‗lganligi  qayd 

qilinadi.  Shoiraning  bizgacha  yetib  kelgan  she‘rlari  u  yoki  bu  hayotiy  voqealar 

munosabati  bilan  badiyona  aytilgandir.  Mehri  fitna-fujurlar  bois  birmuncha  muddat 

Shohrux tomonidan zindonband qilinadi. Lekin zindonda turib yaratgan isyonkorona 

she‘rlari  uni  xalos  bo‗lishida  muhim  rol  o‗ynaydi.  Navoiy  keltirgan  ikki  bayt 

tazkiralarda  berilishicha,  Mehri  qalamiga  mansubdir.  Shoira  she‘rlarida,  dadil 

aytilgan fikrlar, aniq his-tuyg‗ular, alamli armonlar go‗zal badiiy obraz va vositalarda 

bayon etiladi:  


Download 0,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   82




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish