Май 2021 10-қисм Тошкент май 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot», 2021. 202 б

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
1.Азизходжаева H.H. Педагогические технологии в подготовке учителя. Ташкент, 2000.
2. Аллаёров И.А. Дидактические основы активного обучения управленченским дис-
циплинам. — Ташкент: Фан, 1994.
3. Беспалько В.П. Педагогика и прогрессивные технологии обучения. - М., 1995.

---

135
Май 2021 10-қисм
Тошкент
TA’LIMDA AXBOROT KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI
Sherjonova Sohiba Qurbonazarovna
Xorazm viloyati Shovot tumani 23-maktabning 
geografiya fani o’qituvchisi
[e-mail]//91-221-44-27
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada ta’lim tizimida AKT dan foydalanish haqida so’z yuritiladi.
Kalit so’zlar: 
telegraf,telekommunikatsiya,faks,elektron darslik,karaoke dasturi.
Bugungi kunda yosh avlodga har tomonlama ta’lim va tarbiya berish uzluksiz ta’lim old-
idagi eng dolzarb ijtimoiy buyurtmadir.Bunga erishish ta’lim beruvchiga ham,ta’lim oluvchiga 
ham,ta’lim vositasiga ham yangi-yangi talablarni qo’ymoqda. Kompyuter ilmini bilish, uning 
imkoniyatlaridan oqilona foydalanish bugungi kun talabidir. XXI asr-axborot texnologiyalari asri 
hisoblanadi.Axborotlashtirish jarayoni tez sur’atlar bilan rivojlanayotgan hozirgi davrda davla-
timiz ta’lim tizimiga yangi texnologiyalarni joriy qilish,axborot resurslaridan o’quv jarayonida 
samarali foydalanishga alohida e’tibor qaratmoqda.Yangilanayotgan ta’lim tizimida yakuniy na-
tija bevosita ta’lim-tarbiya jarayonini amalga oshiradigan o’qituvchi mehnatining qanday tashkil 
etilishiga borib taqaladi.Bu vazifani hal qilish uchun yoshlarni hayotga tayyorlashning yangi 
texnologiyasi,metod,usul,vositalardan foydalanish lozim bo’ladi.Ta’lim tizimiga qo’yilayotgan 
ulkan vazifalar esa ta’lim berishga munosabatni,yondashuvni o’zgartirishni talab etadi.
Yangi axborot texnologiyalari konsepsiyasiga turli xil vositalar, xususan telefon, telegraf, 
telekommunikatsiya, faks,kompyuter va boshqalar orqali ma’lumot uzatishni ta’minlovchi aloqa 
texnologiyalari kiradi. Bularning barchasini zamonaviy o’qituvchiga qanday yetkazish kerak? 
Gipoteza: deylik, axborot texnologiyalari nafaqat o’quvchi uchun, balki o’qituvchi uchun ham 
noyob imkoniyatni yaratadi va pedagogik fan rivojlanib borgan sari, o’qitish usullari va shakllari 
yaxshilanadi. AKT vositalaridan biri bo’lgan kompyuterdan foydalanishni pedagogik jarayonlarga 
tadbiq etilsa, shubhasiz, o’quvchining darsga bo’lgan qiziqishi ortadi va shu bilan ta’lim 
samaradorligi ham o’sadi. Bunday vaziyatda o’quvchi ham ko’radi, ham eshitadi, ham kompyuter 
bilan muloqotda bo’ladi
Keyingi davrlarda yaratilgan sifatli elektron darslik – davr talabi. O’quv qo’llanmalardagi 
dasturlar an’anaviy dars tizimiga moslashtirilgan, shu sababli elektron darslik tuzishda noan’anaviy 
dars usuliga moslab animatsiyali dasturlar, test va krossvordlar ,“Ortiqchasini top”, “Bu qayer?” 
singari o’yin uslublaridan foydalanishga katta ahamiyat berishimiz darkor. Elektron darsliklar 
talab darajasida yaratilishini har bir fan o’qituvchilari o’z zimmasiga olishi shart, deb o’ylayman.
Geografiya darslarida karaoke dasturidan foydalanishni yo’lga qo’yish lozim. Bu usulni 
interaktiv doska yordamida amalga oshirish samarali natijaga erishish imkonini beradi. Bunda 
o’quvchining bilim,ko’nikma va malakasi shakllanib boradi va fanga bo’lgan qiziqishi ortadi.
AKT bilan ishlash jarayonida ma’naviyatimizga yot, “ommaviy madaniyat” ga xos bo’lgan 
axborotlarga qarshi kurashish uchun o’quvchilarda ma’naviy immunitetni shakllantirishga alohida 
e’tibor qaratish lozim.
Axborot texnologiyalari ta’limga oid ma’lumotlarni taqdim etish imkoniyatlarini sezilarli 
darajada kengaytiradi. Rang, grafika, tovush va video texnologiyalarning barcha zamonaviy 
vositalaridan foydalanish haqiqiy faoliyat muhitini yaratishga imkon beradi. Kompyuter 
o’quvchilarning bilim olishga bo’lgan qiziqishini sezilarli darajada oshirishi mumkin. AKT 
o’quvchilarni o’quv jarayoniga jalb qiladi, ularning qobiliyatlarini keng ochib berishga va aqliy 
faoliyatni faollashtirishga yordam beradi.AKT ni ta’lim amaliyotiga tatbiq etishda, albatta,ijodiy 
yondashish lozim. Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, zamonaviy axborot texnologiyalari 
yordamida dars o’tish ham yangilik, ham yengillik yaratadi: zarur ko’rgazmali qurollar, 
tarqatmalrning hammasi kompyuter orqali tayyorlanadi. Bu o’qituvchining darsga tayyorgarlik 
vaqtini va ko’rgazmali qurollarga sarflaydigan mablag’ini tejaydi. Shuningdek, o’quvchilar yangi 
bilimlarni olish uchun faol ishtirok etadilar va fanga qiziqishlari ortadi. AKTdan foydalanib dars 

---

136