Махсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

Интеллектуал маҳсулотлар бозори 

---

153 
Маълумки, бозор иқтисодиѐтига ўтиш ва унинг «ўзбек модули»га 
асосан мамлакатимизда инновацион ривожланишни амалиѐтга жорий этиш 
ва самарадорлигини оширишда давлатнинг роли жуда юқоридир.
Шу нуқтаи назардан, инновацион инфратузилмани шакллантиришда 
давлатнинг ролини аниқлаб олиш мақсадга мувофиқ, қуйидаги расмда 
инновацион инфратузилма амал қилишида давлатнинг роли ва ўрни очиб 
берилган. 
Инсонларнинг интеллектуал билимига асосланган маҳсулотни 
тайѐрлаш орқали мамлакат иқтисодий ўсишини таъминлаш бир қатор 
босқичларни ўз ичига олади. Хусусан, бу босқич фундаментал илмий 
тадқиқотдан тортиб, интеллектуал ғояларни илгари суриш ва инновацион 
маҳсулотнинг прототипи (намунаси, модели)ни яратиш ҳамда уни конвейр 
усулида ишлаб чиқариш ва истеъмолчиларга етказиш каби жараѐнларни ўз 
ичига олади. 
5.Инновацион 
ривожланишни 
молиялаштириш 
манбаларини 
кенгайтириш ва самарадорлигини оширишдаги вазифалар.
Инновацион 
ривожланишни жорий этиш орқали миллий иқтисодиѐтни барқарор ўсишини 
таъминлаш жуда катта молиявий маблағ талаб этади. Юқорида бу борада 
атрофлича тадқиқот ва ўрганиш ишларини амалга оширдик. Одатда, ушбу 
кўрсаткич мамлакат ЯИМга нисбатан ўрнатилиб, ривожланган ва айрим 
ривожланаѐтган мамлакатларда 6-10 фоизни ташкил этади. 
Ўзбекистонда инновацион ривожланишни молиялаштиришнинг 
самарали механизмлари ва тизимини шакллантириш жуда муҳим 
ҳисобланади. Маълумки, хориж амалиѐтида инновацион ривожланишни 
асосан иккта манбаси мажуд. Хусусан, улар давлат ва хусусий молиявий 
маблағлар манбалари ҳисобланади.
Давлат 
бюджети 
ҳисобидан 
инновацион 
ривожланишни 
молиялаштиирганда давлатнинг стратегик ижтимоий-иқтисодий сиѐсати 
эътиборга олинади. Давлат бу жараѐнда буюртмачи сифатида майдонга 
чиқади, хорижий мамлакатларнинг бу борадаги амалиѐти ўрганилганда 

---

154 
давлат асосан инновацион ривожланиш учун ажратилган молиявий 
маблағлари ҳарбий соҳага ҳамда стратегик аҳамиятга эга бўлган мақсадларга 
йўналтирганлигини гувоҳи бўламиз. Ҳақиқатда ҳам замонавий шароитда 
фойдаланилаѐтган 
интернет 
тармоғи 
ѐки 
космосга 
учирилаѐтган 
ракеталарнинг бу даражадаги ривожланишининг асосида ҳарбий мақсадлар 
ѐтибди. 
Инновацион ривожланишни молиялаштиршнинг иккинчи асосий 
манбаларидан бири хусусий шахсларнинг маблағлари ѐки венчур фондлари 
ҳисобланади. 
Инновацион 
ривожланиш 
ушбу 
манба 
ҳисобидан 
молиялаштирилганда асосан аҳолининг талаблари асосида янги техника ва 
технологияларга асосланган истеъмол молларини ишлаб чиқиш ва 
хизматларни яратишга қаратилади. 
Ўзбекистонда 
инновацион 
ривожланишни 
молиялаштиришни 
самарали механизмларини ишлаб чиқиш мақсадга мувофиқ. Қуйидаги расмда 
инновацион ривожланишни молиялаштиришнинг механизмини келтирамиз. 
С
j
=
q
j
(