Mahsulotlar sifatini aniqlash va sertifikatlash

Qabul qilish sharti
Paxta tolasi to‘dalar bo‘yicha yetkazib berilishi va qabul qilib olinishi kerak.
Sifat ko‘rsatkichlari yagona hujjat bilan rasmiylashtirilgan bir xil tipdagi
seleksiya va sanoat navli sifatga oid birga qo‘shib yuboriladigan bitta hujjat bilan
rasmiylashtirilgan toylar soni to‘da deb hisoblanadi.
To‘daning eng ko‘p miqdori bir temir yo‘l vagonidan oshmasligi kerak.
Konditsion massasini hisoblash uchun namlikning me’yorlangan massaviy
nisbati - 8,5 %. Namlikning eng kichik massaviy nisbati 5,0 %.
Hisoblash o‘nlik belgisigacha aniqlikda amalga oshiriladi va butun songacha
yaxlitlantiriladi.
Birga qo‘shib yuborilgan hujjatda quyidagilar ko‘rsatiladi:
— paxta tozalash korxonasining nomi va manzili;
— to‘da nomeri;
— to‘dadagi toylar soni;
— toylarning raqamlari;
— har bir toyning brutto vazni;
— to‘daning konditsion massasi;
— paxta tolasining seleksiya va sanoat navlari, tipi va sinfi;
— 1-jadvalga asosan sinov natijalari;
— tola ishlab chiqarilgan kun (sana).
O‘zbekiston Respublikasi hududida paxta tolasi albatta sertifikatlashtirilishi
shart bo‘lib, har bir to‘daning 100 % toylari 27-jadvaldagi nomenklatura bo‘yicha
HVI tizimida sinaladi.
Paxta tolasining belgi qo‘yish va o‘rash talablariga muvofiq kelishi toylarning
100 % da tekshirib ko‘riladi.
Ta’minlovchi bilan iste’molchi o‘rtasida paxta tolasining miqdorini aniqlash
xususida kelishmovchiliklar kelib chiqqan hollarda, tola miqdorining toyma-toy

---

81
nazorati amalga oshiriladi.
27-jadval
Sanoat
navi
Paxta tolasining sinflari bo‘yicha nuqsonlar va iflos aralashmalarning
massaviy ulushi me’yorlari, % da ko‘pi bilan
Oddiy
Yaxshi
O‘rta
Oddiy
Iflos
I
2,0
2,5
3,0
4,0
5,5
II
2,5
3,5
4,5
5,5
7,0
III
3,0
4,0
5,5
7,5
10,0
IV
4,5
6,0
8,5
10,5
14,0
V
6,5
8,5
10,5
12,5
16,0
Sinash usullari
Paxta tolasi quyidagi tartibda sinovdan o‘tkaziladi:
Namunalarni tanlab olish - O‘z DSt 614 bo‘yicha.
Pishib yetilganlikni aniqlash - O‘z DSt 618 bo‘yicha.
Solishtirma uzilish kuchi va chiziqli zichlikni aniqlash - O‘z DSt 619
bo‘yicha.
Chiziqli zichlik va mikroneyr ko‘rsatkichini aniqlash - O‘z DSt 620 bo‘yicha.
Paxta tolasining rangi va tashqi ko‘rinishini aniqlash - O‘z DSt 629 bo‘yicha.
Nuqsonlar va iflos aralashmalar miqdorini aniqlash - O‘z DSt 632 bo‘yicha.
Shtapel massa uzunligini aniqlash- O‘z DSt 633 bo‘yicha.
Namlikning massaviy nisbatini aniqlash -O‘z DSt 634 bo‘yicha.
HVI tizimida paxta tolasining sifat ko‘rsatkichlarini aniqlash - B.
Ilovaga binoan (1) bo‘yicha.
Paxta tolasida yopishqoqlikning mavjudligini aniqlash belgilangan tartibda
tasdiqlangan usul bo‘yicha o‘tkaziladi.
Paxta tolasining muayyan bir to‘dasi sifat ko‘rsatkichlari bo‘yicha sinov
usullari standartlarida ko‘rsatilgan me’yor chegaralaridan oshmasligi kerak.

---

82