Mahsuldor qatlamlarni ochish va

5.7.
Mahsuldor qatlam zonasi filtratsiya holatini neft qazib olish jarayoniga 
ta‟sir etishi 
 
Quduqlarni loyihalashtirishda va debitini tahlil qilishda, joriy neft olishda, 
kondensatsiyani baholashda va kon-geologik holatlarini yaxshilash bo‗yicha qarorlar 
qabul qilishda qatlam quduq atrofi zonasi holati muhim rol o‗ynaydi. Quduqlar 
burg‗ilab ochilgandan keyin kollektorlarni sinash natijalarini ko‗rsatgichi qatlam 
holatini aniqlaydi. 
Amalda shunday holatlar uchraganki, qatlam kollektorlari ochilganda oqim 
bermagan. 
Unga 
sabab, 
quduq 
atrofi 
zonasidagi 
filtratsiya 
xossalarini 
yomonlashganligi sabab bo‗lgan. QFX-sini quduq atrofi zonasida yomonlashuvi 
quduqni mahsuldorligi bilan harakatlanib, neft oluvchanlik koeffitsientini ishlatish 
ko‗rsatgichini pasayishiga, ishlash muddatini oshib ketishiga olib keladi. 
O‗tkazuvchanlik yomonlashgan zonadagi qarshilikni yengish uchun qatlam 
energiyasini katta qismi yo‗qotiladi, natijada qatlamni beruvchanlik samaradorligi 
pasayib ketadi.
Quduq atrofi zonasida bosimni tushish jarayoniga bog‗liq holda qatlamda 
«quduq – quduq atrofi zonasi – quduq oralig‗i qismi» dagi texnik tabiiy tizimlar 
mavjud bo‗lib, ularni o‗rtacha o‗tkazuvchanligi quduqlar oblastini o‗tkazuvchanligini 
aniqlaydi.
Quduq atrofi zonasida filtratsiya xossasini yomonlashuvi natijasida qatlamlarni 
mahsuldorligini pasayishi, gidrodinamik ko‗rsatkichlarni miqdori bilan tavsiflanadi. 
Bu miqdor quduqlarni mahsuldorligini quduq atrofi zonasini yomonlashguncha va 
undan keyin ko‗rsatgichini – quduqqa ishlov berilgandan keyingi parametrlarini 
ko‗rsatgichiga nisbatiga qarab baholanadi. Yuqorida keltirilgan tahliliy 
ma‘lumotlarimizga asoslanib, quduq atrofi zonasida QFX sini boshqarish bo‗yicha 
asosiy strategik yo‗nalishi amalga oshirish mumkin.

---

- birinchidan, ochish texnologiyasini, sinashni va qatlamni ishlatishni tanlash 
yo‗li bilan o‗tkazuvchanlikni yomonlashuvini minimumga keltirish;
- ikkinchidan, qatlamga maqsadli yo‗naltirilgan ta‘sir etishni yo‗lga qo‗yib 
quduq atrofi zonasini filtratsiya xossalarini tiklash.
QFX-si tiklanganda quduq mahsuldorligini qisqa vaqt davomida ko‗paytirish 
mumkin, shu bilan bir vaqtda QAZ-sini tabiiy FX-sini yaxshilanishi mahsuldorlikni 
katta bo‗lmagan qiymatga oshiradi.
Joriy neft oluvchanlikni yo‗qolishi va ishlatish muddatini uzayishi, qatlamni 
burg‗ilab ochishda mahsuldorlikni yomonlashuvi suv bostirilganda ham qatlamni 
egallab olish koeffitsientini pasayishiga keltiradi.
Quduqlarga suyuqliklarni haydash samaradorligi joriy neft oluvchanlik hajmi 
bilan belgilanadi. Bizga ma‘lumki Shimoliy O‗rtabuloq konida qatlam bosimini 
pasayishi va suvlanishi darajasini oshishi hisobiga qazib olish ko‗rsatgichi pasaygan.
Shunday qilib, qatlamni burg‗ilab ochishda quduq atrofi zonasini filtratsiya 
xossasini yomonlashuvi neft qazib olishni kamayishiga, ishlatishni texnologik 
ko‗rsatgichlarini yomonlashuviga sabab bo‗lib, amalda neftni yo‗qotilishga olib 
keladi. Konda quduqlar oralig‗ida qoldiq neftlarni qolib ketishi burg‗ilash ishlarini 
olib borishni va qatlamga ta‘mir etishini samarali texnologiyalarini qo‗llashni talab 
qilmoqda.