Magistratura bo‘limi qo‘l yozma huquqida udk:[504. 05+57,4…

Ixtisoslik shifri: 02.00.09- Tovarlar kimyosi 
Ixtisoslik formulasi:
Tovarlar kimyosi - tovar komponentining kimyoviy 
tarkibi va strukturasini o’rganuvchi, shuningdek, tarkibi tovarlar (oziq-ovqat, 
nooziq-ovqat va sanoat)ning sifat ko’rasatkichlariga ta’sirini kimyoviy, fizik-
kimyoviy, kvant-kimyoviy, fizikaviy, biokimyoviy, biologik va boshqa metodlarni 
qo’llagan holda o’rganuvchi fan soxasi; tovarlarning sifat ko’rsatkichlari va 
iste’mol xossalari o’rtasidagi o’zaro bog’liqlikni Tashqi iqtisodiy faoliyat tovarlar 
nomenklaturasi bo’yicha sinflash va sertifikatlash asosida kimyoviy tarkibi, 
strukturasi, tayyorlash texnologiyasi, kelib chiqishi va boshqalardan kelib chiqqan 
holda tadqiq etadi; keyinchalik kimyoviy tarkibi asosida tovar kodlari berish bilan 
tabiiy materiallardan qimmatli komponentlarni ajratib olish va yangi kimyoviy 
birikmalar sintez qilish metodlarini ishlab chiqadi. 
02.00.09- “Tovarlar kimyosi” ixtisosligi tovarlarning kimyoviy tarkibi, 
kimyoviy-fizikaviy va boshqa xossalari asosida xalqaro TIF TN da kod raqamlarini 
belgilash va sertifikatlar berish muammolarini tadqiq etadi. Ixtisoslik o’z nomidan 
kelib chiqan holda, tovarlar bir-biri bilan uzviy bog’liq bo’lgan ikki yo’nalish, sinf-
lash va sertifikatlash yo’nalishlarida o’rganiladi. Har bir tovar, savdo-sotiq ob’ekti 
sifatida, bojxona yuk deklaratsiyasi bilan birga, bojxona organlariga taqdim etiladi.
Tegishli tarzda rasmiylashtirilgan BYUD da boshqa bandlar qatorida tovar 
nomi va TIF TN bo’yicha tovarning xalqaro kod raqamlari ko’rsatiladigan bandlar 
mavjud. Ayni vaqtda tovarning xavfsizligi va sifat ko’rsatkichlari talabalariga 
mosligini tasdiqlovchi hujjat, ya’ni muvofiqlik sertifikati ham taqdim etilishi 
lozim. Tovarlarning TIF TN ga tegishli 10 raqamli xalqaro kod raqamiga mos 
kelishini belgilovchi mezoniy ko’rsatkichlar ko’p tovarlar uchun mukammal emas,
shuning uchun xozirgi vaqtda ushbu ixtisoslik bo’yicha o’quv dasturlari ishlab 
chiqilib, DBQ ning Bojxona insitutida hamda boshqa oliy o’quv yurtlarida aloxida 
fan sifatida o’qitilmoqda. 02.00.09-ixtisosligi bo’yicha nafaqat O’zbekistonda, 
balki bir qator xorijiy davlatlarda ham tovarlarni kod raqamlarini takomillashtirish 
bo’yicha ilmiy tadqiqotlar olib borilmoqda [17-19].