Magistratura bo‘limi qo‘l yozma huquqida udk:[504. 05+57,4…

4-BOB. TAJRIBA QISM. DUKKAKLI O’SIMLIKLARDAGI METALLAR
MIQDORINI ANIQLASH USULLARI.
4.1 Dukkakli o’simliklardagi don maxsulotlarini minerallash. 
Don maxsulotlarini minerallash ikki usulda amalga oshiriladi: 
1) Quruq minerallash. 2) Kislotali ekstraktsiyaga asoslangan minerallash . 
Bu usullar maxsulotlardagi mis, qo’rg’oshin, kadmiy, rux, qalay, temir, 
xrom, nikel, alyuminiy va mishyak kabi elementlarni aniqlashda qo’llaniladi [53].
Organik maxsulotlarni quruq minerallash boshqariladigan temperatura rejimidagi 
ishlovchi elektropechlarda amalga oshiriladi. 
Jixozlar va reaktivlar. labaratoriya tarozilari; quritish pechi (40-150
0
C); 
elektropech (150-500
0
C) infraqizil lampa (250 yoki 500 kv li ); suv nasosi; tigel 
qisqichlari; elektropilitka yoki gaz garelkasi; suv hammomi; tubusli (shisha 
naychali) kolba (uglerod ikki oksidini chiqarib yuborish uchun); kvarsli yoki 
chinni tigellar (50, 100, 150 sm
3
); pipetkalar; silindrlar; kolbalar 1000 mm li; 
stakanlar 1000 va 2000 ml li; kul hosil qilmaydigan filtr qog’oz; distillangan va 
didistillangan suv; sulfat kislota, x.t 1:9 nisbatli eritmasi; nitrat kislota, x.t, 
konsentrlangan va 1:1 nisbatli eritmasi; magniy oksid x.a.y.t; magniy nitrat 
Mg(NO
3
)*6H
2
O, x.a.y.t. , spirtdagi 50 gr/dm
3
eritmasi; etil spiri (rektifikat). 
Minerallash
. Barcha toza holatdagi idishlar (kolbalar, pipetkalar, chashkalar 
va tigellar) qayta vodoprovod suvida, so’ngra distillangan suvda yuvildi. Ishlatish 
oldidan qo’shimcha ravishda qaynoq 1;1 nisbatli xlorid kislota eritmasida, so’ngra 
qaynoq 1:1 nisbatli nitrat kislota eritmasida yuvilib, 3-4 marta distillangan suvda 
va 1-2 marta bidistillangan suvda yuvildi. Qaynoq kislotada yuvish quyidagicha 
bajarildi. Yuviladigan idish termik barqaror 1000 sm
3 
li stakanga solindi va kislota 
qo’shilib qaynaguncha qizdirildi. Sovitilgach yana yuqoridagi tartibda suv bilan 
yuviladi.