Madaniyatida tarixiy janrdagi tasviriy

A.Aliqulov. “Amir Temur qo‘shinining To‘xtamish ustidan g‘alabasi”. 1996 yil.
“O‘ngdagi yuqori burchakda Amir Temur o‘z otida za
hira askarlari bilan 
tasvirlangan. Suvoriy sarkardalar tepalikda turib jangni kuzatayapti. Amir Temur 
strategiyasi askarlarni shaxmat tartibida joylashtirishni talab qilgan, bu uning ajoyib 
strateg va taktik ekanligidan darak b
eradi, bu strategiyada har bir sarkarda o‘z askarlari 
bilan o‘z joyini bilgan. Agarda diqqat bilan qaralsa, askarlar ko‘tarayotgan chang
-
to‘
-
zon buluti ortida o‘rmon daraxtlari uchini ko‘rish mumkin. O‘rta Osiyoda katta 
o‘rmonlar yo‘q, shu sababli jang Rus
yerida bo‘layotga
nligini taxmin qilish mumkin.
To‘xtamish qo‘shini mag‘lub bo‘lishi, mo‘g‘u
l
lar va Oltin hamda Oq O‘rda hu
-
kum
ronligiga barham berildi. “Yoshligimdayoq osiyolik
lar qiyofasini, kiyimlarini, 
qurollari turlarini va o‘rta asr davrini
o‘rga
nish
ni boshladim. Vaqtlar o‘tishi bilan 
tajriba to‘pla
dim va bular tarixiy mavzudagi asarlar chizishimga imkon berdi. Jang 
qilayot
gan mo‘g‘i
llar va turonliklarning qiyofasi va xarakteridagi farqni obrazlarida 
berish
ga harakt qildim”.
K
artinada rang va yorug‘lik perespektivasi ishonchli va ifodali 
chiqqan. To‘xtamish chodirini qulashi va uning bayrog‘ini Amir Temur askarlari 
tomoni
dan oyoq osti qilinishi, sarkardaning tamg‘ali moviy bayrog‘ini xilpirashi mo‘
-
g‘ul
lar ustidan qozonilgan 
g‘alabadan darak beradi. A.Aliqulov asarida tasvi
riy 
san’atdagi tarixiy janr asarlarining butun badiiy
-tasviriy vositalaridan foydalanildi. U 
yaratgan “Amir Temur qo‘shinining To‘xtamish ustidan g‘a
laba
si” asarini mahorat 
bilan ishlanganligiga 
ko‘ra XIX asr ikkinchi yarmi ta
niqli rus rassomi Vasiliy 
Surikovning “Yermakning Sibirni olishi” jan
govor asari bilan tenglashtirish mumkin.