Madaniyat instituti vahobjon rustamov ssenariynavislik mahorati

1. 
M uallif haqida m a ’lumot.
Bu asosan, dramatik asarlarga te- 
gishli bo‘lgan qismdir. 
Biron-bir tadbir, bayram va tomoshalar 
ssenariysini yaratishda bir necha mualliflarning asarlaridan (namu- 
nalar, parchalar, she’r, kuy va qo‘shiqlar)dan foydalanilgani uchun 
ham ularning barcha mualliflari haqida m a’lumot berish shart emas. 
Dramatik asarlami tahlil qilganda esa uning muallifi haqida qisqacha 
ma’lumot beriladi.
Qobilov Nasrullo Qo‘chqorovich 1955-yilning 18-dekabrida 
Samarqandning Narpay tumanida tug‘ilgan.
1977-yilda Toshkent davlat teatr institutini tamomlagan.
1977-1979 yillarda harbiy xizmatdan qaytgach, instituting “Dra­
matik teatr va kino aktyorligi” kafedrasida o ‘qituvchi b o iib ishlay 
boshladi. 1980—1982-yillarda Leningrad davlat teatr, musiqa va 
kinomatografiya institutida assistent-stajor, 1982 -1987-yi llarda Jiz- 
zax viloyat musiqali drama teatrida rejissor sifatida faoliyat yuritdi.
1987-yildan Toshkent davlat san’at institutida katta o ‘qituvchi, 
keyinchalik dotsent lavozimlarida ishlab kelmoqda. Hozirgi kunda 
0 ‘zbekiston davlat san’at va madaniyat institutining “Musiqali, dra­
matik teatr va kino san’ati” kafedrasida dotsent lavozimida ishlab, 
talabalarga sahnalashtirish san’atidan saboq berib kelmoqda.
Nasrullo Qobilni bir qancha dramatik asarlar muallifi hamda bir 
necha spektakllami sahnalashtirishda o‘ziga xos aktyorlik va rejissor­
lik mahoratiga ega bo‘lgan san’atkor sifatida qarash mumkin.
U 1994-yildan 0 ‘zbekiston yozuvchilar uyushmasi a ’zosi.
Institutda badiiy rahbar sifatida bir qancha kurslarda “Uylanish”, 
“Hiylaiy shari”, “Sarviqomat dilbarim”, “Zo‘raki tabib”, “Namrud” 
(Ibrohim alayhissalom tavalludlari), “Jononga bordim bir kecha”, 
“Xolisxon”, “To‘da”, “Xonima xonim”, “Ortepa” kabi bir nechta 
spektakllami sahnalashtirgan.
Nasrulla Kabilov dramaturg sifatida o ‘zining “Yog‘iy” qissasi aso­
sida, “Amir Muzaffar” videofilmi ssenariysini yozdi va 1995-yilda
108

---

ushbu asari uchun “Turkiston umumiy uyimiz” Xalqaro mukofoti bi­
lan taqdirlangan.
«Bir soatlik xalifa» pyesasi, « 0 ‘tkir tishli kuchukcha», «Oy 
to‘lishgan tunda» qo‘g‘irchoq teatri uchun yozgan pyesalari, musiqali 
dramalaridan «Namrud», «Na malakman, na farishta», «To‘da» kabi 
asarlari Respublikamizning turli viloyat teatrlarida sahnalashtirilgan.
Asarning mavzusi:
Mavzu muallifning shu asardagi voqelikka 
bo‘lgan munosabati bilan belgilanadi. Pyesada ham, ssenariyda ham 
mavzu bu - fikr-mulohaza yuritish uchun tanlangan obyekt, hayot- 
ning m a’lum masalalari va muammolaridir. Agar bironta madaniy 
tadbir biron sanaga bag‘ishlab uyushtirilsa, uning umumiy mavzusi 
o‘z-o"zidan vujudga keladi27. Asarning mavzusi aniqlanayotganida, 
asar nima haqida, degan savolga javob bermog‘i lozim.
Nasrullo Qobilovning “To‘da” asari hozirgi kuning eng dolzarb 
muammolarini ko‘tarib chiqqan, dunyoni tashvishga solayotgan 
gi-
yohvandlik,
maishatbozlik va boshqa salbiy xususiyatlami o ‘zida aks 
ettira olgan asarlardan hisoblanadi.
Asarning g'oyasi:
G‘oya 
- bu asarda yoki tadbirda ilgari su- 
riladigan ijtimoiy fikr, maqsaddir. Nima uchun kurashga chaqirish, 
maqsadning mmaligi g‘oyada ifodalanadi. Tadbirlar misolida oladi- 
gan bo‘lsak, masalan, 8-Mart bayramiga bag‘ishlab o‘tkazilayotgan 
tadbir rejissori o ‘z-o‘zidan ma’lumki, onalarni ulug‘lash, ularni hur- 
matini joyiga qo‘yish, ularning qadriga yetish kabi g‘oyalami ilgari 
surishni o‘z oldiga maqsad qilib qo‘yadi.
Nasrullo Qobilov “To‘da” asarining mavzusini she’riy, adabiy 
yo‘nalishda mohirona ifodalab bergan. Giyohvandlar to‘dasidan 
o ‘zlariga joy izlagan va buning oqibatida o‘zlari uchun choh qazi- 
gan nashavandlaming taqdiri ayanchli ekanligi, bu yo‘lga kirganlar 
uchun ortga y o i yo‘qligi, yosh ummi hazon qilmaslik, bir lahzalik 
orom uchun o‘z hayoti, xaqdirini hatarga qo‘ymaslik haqidagi asardir 
bu... Bu asar insonlami ogohlikka chaqiradi. Ayniqsa, ota-onalar o‘z 
farzandlarini doimiy nazoratda ushlab turishi, ularning qayerda, kim 
bilan, nima ishlar bilan band ekanligidan xabardor boTib yurishga 
chaqiradi bu asar...