Madaniyat instituti vahobjon rustamov ssenariynavislik mahorati

Nazorat uchun savollar
1 .Inssenirovka tushunchasiga izoh bering.
2.Inssenirovkaning qanday turlarini bilasiz?
3 .Madaniy-ma’dfiy tadbirlarda inssenirovkadan nima maqsadda foy-
dalaniladi?
54

---

4. Adabiy asami sahnaga ko‘chirish nima degani?
5.Sahna ko‘rinishlari uchun qanday manbalardan foydalanish mumkin?
5.Inssenirovka qilish uchun ishni avval nimadan boshlash kerak?
Mustaqil ishlar uchun topshiriqlar
1 .Biron-bir adabiy asami (m-n, hikoya) inssenirovka qiling.
2.”0dam savdosiga qarshi kurash mavzusi”ga oid badiiy asarlar- 
dan tanlab, inssenirovka qiling.
3.Tarixiy manbalardagi faktlar va hujjatlarga asoslangan ins- 
senirovkani yozing.
4.Biron bir tadbirga mo‘ljallab, mustaqil ravishda sahna 
ko‘rinishini tayyorlang.
1.6. Ssenariyda qarama-qarshiliklar
ifodasi
Tadbir ssenariysini yorqin sujet asosida qiziqarli qilib yozish -
dramatik ijodning muhim talabidir. Ssenariy sujeti qiziqarli materi- 
allar, hujjatlar, xotiralar, aniq asoslar, kishilar taqdiri asosida bayon 
qilinishi kerak.
Juda ko‘p hollarda tadbirlar ssenariysida konfliktlar juda kam 
qo‘llanilgan holda yaratiladi. Qarama-qarshiliksiz yozilgan ssenariy­
lar tomoshabinni zeriktirib qo‘yishi mumkin. Konfliktlarga asoslanib 
yozilgan ssenariylarda tomoshabinni voqea natijasini kutishga, voqea 
nima bilan tugashiga qiziqishi ortadi va tadbimi qunt bilan kuzatadi.
Konflikt (qarama-qarshilik,ziddiyat) - sujet o ‘zagidir. Sujet ha- 
rakati faqat qarama-qarshiliklar vositasida vujudga keladi va drama­
tik konflikt shaklida rivojlanadi. Zero, konfliktsiz dramaturgiyaning 
b oiishi mumkin emas. Konflikt dramatik asaming asosiy nazariyasi, 
temir qonuni sifatida uning asosini tashkil etadi. Ssenariy sujeti aso­
sida yotgan hayotiy ziddiyatlar uning konfliktini yuzaga keltiradi. 
Manbalarda “Konflikt - bu tomonlar, fikr va kuchlaming o ‘zaro 
to‘qnashuvidir16, deb berilgan. Konfliktni kuchaytirish tomoshabinni 
asaming boshidan oxirigacha natijani kutishga majbur qiladi. Agar