Madaniyat instituti vahobjon rustamov ssenariynavislik mahorati

1.3. Senariyning kompozitsion tuzilishi
Ssenariyning kompozitsion tuzilishini to‘g‘ri belgilashda ssena- 
rist juda sinchkov bo‘lishi zarur. Chunki ssenariyning kompozitsion 
tuzilishi tadbir yoki tomoshaning yaxlitligini ta’minlaydi. “Kompo- 
zitsiya” deyilganda, san’at asarlarining tuzilishi, ichki elementlarin- 
ing m a’no jihatdan o ‘zaro bog‘lanishi, mantiqan joylashishi va bir- 
lashishi tushuniladi. Ssenariyning yaratilishida uning ketma-ketligini 
to‘g‘ri va mantiqiy joylashtirish muhimdir. Aristotel “Poetika”sida 
aytib o ‘tganidek, har bir voqea o ‘zining boshlanish, o‘rtasi va yakuniy 
nuqtasiga ega, ya’ni “Yaxlitlik - bu boshlanish,o‘rtasi va yakundir”10. 
Ssenariyda ham tadbiming boshlanishi, voqealaming borishi va 
yakuni o ‘ziga xos nomlar bilan ataladi.
Kompozitsion tuzilish quyidagi bo‘laklardan iborat boiadi: 
Adabiy asarda voqeaning boshlang‘ich qismi muqaddima, ekspo- 
zitsiya yoki kirish, rejissura sohasida esa xatti-harakat bilan bog iiq
bo‘lganligi uchun prolog deb nomlanadi. Demak, 
kirish (prolog), tu-
gun, voqealar rivoji, kulminatsion nuqta, yechim -
adabiy va dramatik 
asarlaming kompozitsion tuzilishini tashkil etadi.