M. Y. Ayupova

sh
tovushini quyi artikulatsiyasiga erishsa, 
u n d a bu tovush n utqga kiritiladi va m ustahkam lanadi.
X
tovushi, odatda, qiyinchiliksiz nutqga q o ‘yiladi. B unda x tovushi 
chuqur nafas chiqarishda stimulyatsiya qilinadi yoki к tovushini uzoq, 
ch o 'ziq talaffuz qilish natijasida yuzaga keladi.

---

/to v u sh i / unlisini birikishi natijasida yuzaga keladi. M asalan, "yana" 
so‘zi o ‘m iga "iana" va h.k. Rinolaliyada bu fonem aning yo'qligi 5 yoshdan 
kichik b o ig a n bolalarda kuzatiladi.
Rinolaliyada 
ya
tovushi k o ‘pchilik hollarida saqlangan b o ia d i. Bu 
tovushning nutqda yo'qligi yoki boshqa bir tovush bilan alm ashtirilsa, 
unda 
a
unlisidan hosil qilish m um kin. 
A
unlisi talaffuz qilinadi va shu 
zahotiyoq tilning keng uchi yengilgina tishlanadi. Shunda aniq 
ya
hosil 
b o ia d i.
Vibratsion 
r
tovushini nutqga qo'yish ju d a qiyinchilik bilan am alga 
oshiriladi. Bunday holda yo'naltirilgan havo oqim i yetarli kuchga ega 
b o im a y , til uchida vibratsiya hosil qila olm aydi. B unda havo oqim ining 
kuchi tanglay pardasining uzunligi va avtom atlashtirish darajasiga ham
b o g iiq b o ia d i. B urun qanotlari qisilgan holda havo oqim ining burun 
bo'shlig'iga o'tishi til uchida vibratsiya hosil b o iish ig a im kon yaratishi 
m um kin. Yum shoq tanglay harakatning kordinatsialanm agan sekinlashuvi 
nutq jarayonida titrovchi 
r
tovushini talaffuz qilishga y o i qo'ym aydi 
(tovushni alohida talaffuzi erishganida ham ).
Bunday holda bir urinishli yoki takroriy tovushga o'rgatiladi va u 
nutqga kiritiladi. 
R
tovushni korreksiyasi a n ’anaviy usullarga k o 'ra,