M. Y. Ayupova

140

---

J
tovushni 
r
tovushidan hosil qilish ham m um kin.
G
tovushi m exanik usul yordam ida 
к
tovushiga o'xshab 
d
tovush idan 
hosil qilinadi.
Sirg'aluvchi 
z
tovushi 
e
tovushidan hosil qilinadi. B uning u ch u n
e
tovushi talaffuz qilinadi va shu vaqtning o 'z id a til tashqariga chiqariladi 
va tishlar bir-biriga yaqinlashtiriladi.
K eyinchalik jara n g li to v u sh larn in g talaffuzi turli u n lila r o ra sid a 
intervoklizatsiyasi m ashq qilinadi.
Ava
eva
ava
uva
iva
Ave
eve
ove
uve
ive
Avo
evo
ovo
uvo
ivo
Ovu
evu
ovu
uvu
ivu
Bu b irikm alar ovozning turli balandligida, birinchi unlini c h o 'z ib va 
ikkinchi unlini pasaytirib yoki teskarisiga talaffuz qilinadi.
Intervokal mashqlar jarayonida logoped kerakli tovushga, shunday so'zlar 
topish kerakki, bunda o'tilayotgan tovush unli tovushlar o'rtasida kelsin.
B olaga b u ru n sa n o ri 
m
to v u sh n i u zo q , c h o 'z ib ta la ffu z qilish 
buyuriladi. Keyin lablam i kulgi holatiga keltirib, tilni biroz chiqarib 
mmm
zzz 
tipidagi birikm a talaffuz qilinadi. S o'ng shunga o 'x shash
mmm jjj
yoki 
mmm v w
hosil qilinadi.
Bu usulda faqat frikativ tovushlarni hosil qilishda foydalanish m um kin.
B u nd a so n o r / to v u sh id a n h am foyd alan ish m u m k in . Ja ra n g li 
portlovchi va frikativ undoshlarni talaffuzini to 'g 'rila sh d a u larni turli 
tarbiyalovchi m usiqali m ashqlarda va frazalarda kuylash m um kin.