M u h a m m a d y o q u b o s t o n a q u L o V budjet hisobi

B udjet m a b la g ‘lari oluvchilarga o ‘tkazib berilgan 
m a b la g‘lar hisobi
Budjetda ko‘zda tutilgan xarajatlami amalga oshirish uchun 
budjetdan ajratilgan va budjet mablagiarini bosh tasarruf qiluvchilaming 
O'zbekiston Respublikasi bank muassasalaridagi hisobvaraqlariga 
o'tkazib berilgan budjet mablagMari moliya organlarining buxgalteriya 
xizmatida 014-«Mahalliy budjetlaming budjet mablagMari bo'yicha 
budjet mablagMari oluvchilaming depozit hisobvaraqlari» subschyotida 
hisobga olinadi. MablagMarni o'tkazish, «Tayinlash sertifikati»ga 
(5-shakl) asosan yozilgan to‘lov topshiriqnomalari bo'yicha amalga 
oshiriladi.
Mahalliy budjet mablagMari hisobvaragMdan budjet mablagMarini 
bosh tasarruf qiluvchilaming budjet mablagMari bo'yicha hisob­
varaqlariga mablagMar hokimiyatlar(Qoraqalpog‘iston Respublikasi 
Vazirlar Kengashi, viloyatlar)ning tegishli qarorlari bo'yicha kiritilgan 
o'zgarishlami hisobga olgan holda budjet mablagMarini bosh tasarruf 
qiluvchilaming yig‘ma 
smetalarida ko'zda tutilgan, 
budjetning 
daromadlari va xarajatlarining choraklar bo'yicha taqsimlangan 
yillik yozilmasidagi moliyalashtirish miqdorida amalga oshiriladi. Bu 
operatsiyaga Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligida va
46

---

mahalliy moliya organlarida buxgalteriyasida quyidagi buxgalteriya 
provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 1 4 - « M a h a ll i y b u d j e t l a m i n g b u d j e t m a b l a g 'la r i b o ' y i c h a b u d je t 
m a b l a g 'l a r i o l u v c h i l a m i n g d e p o z i t h is o b v a r a q l a ri » s u b s c h y o t i ;
K re d it 011 - « M a h a ll i y b u d je t m a b l a g 'l a r i d e p o z it h i s o b v a r a g 'i » s u b s c h y o t i .
Bundan tashqari mablag'larning o ‘tkazilishida, oldinroq yuborilgan 
mablag'lardan to‘g ‘ri foydalanganlikning tahlili, tugagan davr uchun 
smetalaming bajarilishi haqidagi budjet muassasalarining tarmoqlar, 
shtatlar va kontingentlar holati haqidagi davriy hisobot tahlili natijalarini 
hamda budjet mablag'larini bosh tasarruf qiluvchilaming yillik hisoboti 
bo‘yicha belgilangan, joriy moliyalashtirish hisobvaraqlariga tegishli, 
agar qonunchilikda boshqacha tartib o ‘matilmagan bo‘lsa, material 
qiymatliklar va hisob-kitoblardagi mablag‘lar qoldig‘i ortiqchasini 
hisobga olinadi.
Mahalliy moliya organining buxgalteriya xizmatida budjet mab- 
lag‘larini bosh tasarruf qiluvchilaming hisobotlariga asosan ular 
tomonidan amalga oshirilgan kassa xarajatlari summalariga quyidagi 
buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 0 2 0 - « B u d j e t x a rajatlari» s u b s c h y o ti;
K re d it 0 1 4 - « M a h a ll i y b u d j e t l a m i n g b u d j e t m a b l a g 'la r i b o ' y i c h a b u d j e t
m a b l a g 'l a r i o lu v c h i l a m i n g d e p o z i t h is o b v a r a q la ri» s u b s c h y o t i .
Moliya organlari tomonidan taqdim etilgan to‘lov topshiriqnomasiga 
asosan budjetga noto‘g‘ri yoki ortiqcha o‘tkazilgan mablag‘lar 
Davlat budjetiga kunlik tushumlar hisobidan Respublika budjetiga, 
Qoraqalpog'iston Respublikasi budjetiga va mahalliy budjetlarga 
ajratmalar qilishdan oldin soliq to‘lovchilarga qaytariladi yoki kelgusi 
to‘lovlar yoxud boshqa to‘lovlar hisobiga o'tkaziladi.
Mahalliy moliya organining buxgalteriya xizmatida, budjet 
mablag‘lari oluvchilaming budjet mablag'lari bo'yicha talab qilib 
olgunga qadar depozit hisobvaraqlaridan moliya organlari tomonidan 
qaytarib olingan summalarga, quyidagi buxgalteriya provodkasi 
tuziladi:
D e b e t 011 - « M a h a ll i y b u d je t m a b l a g 'l a r i d e p o z i t h i s o b v a r a g 'i » s u b s c h y o t i ;
K re d it 0 1 4 - « M a h a ll i y b u d j e t l a m i n g b u d j e t m a b l a g 'l a r i b o ' y i c h a b u d j e t
m a b l a g 'l a r i o l u v c h i l a m i n g d e p o z i t h is o b v a r a q l a ri » s u b s c h y o t i .
47

---

Hisobot choragining so‘nggi ish kuni oxiriga budjet mablag‘lari 
bo‘yicha budjet tashkilotlarining hisobvaraqlarida qolgan, tejalgan 
(foydalanilmagan) budjet mablag‘lari (kapital qo‘yilmalami moliya- 
lashtirish (mablag4 bilan ta’minlash) uchun ko‘zda tutilgan mablag‘lardan 
tashqari) qaytarib olib qo'yilmaydi. Budjet mablag'lari bo‘yicha 
korxonalar va xo‘jalik subyektlari hisobvaraqlariga o‘tkazilgan, to‘g ‘- 
ri belgilanishi bo‘yicha foydalanilmagan budjet raablag‘lari joriy 
yilning 31 dekabrigacha qaytariladi va budjet daromadlariga kiritiladi. 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Moliya vazirligi, viloyat, tuman, shahar 
moliya organlari mahalliy budjet bo‘yicha budjet mablag‘larining 
bosh tasarruf qiluvchilami budjet mablag'lari bo'yicha talab qilib 
olgunga qadar depozit hisobvaraqlaridan, budjet mablag‘larining bosh 
tasarruf qiluvchilar esa o'zlarining tasarrufidagi tashkilotlaming budjet 
mablag‘lari bo‘yicha talab qilib olgunga qadar depozit hisobvaraqlaridan 
budjet mablag‘larini chaqirib olish huquqiga ega bo‘ladi.
Mablag‘lar, odatda, budjet mablag'lari bo‘yicha boshqa subschyotga, 
mablag‘lami xato o‘tkazish, biror-bir yozuv qurilmasining harflami 
terishda xatolarga yo‘l qo‘yishi, arifmetik xatoga yo‘l qo‘yilishi oqibatida 
summalami ortiqeha o ‘tkazish va boshqalar natijasida, chaqirib olinadi. 
Bu holatda, mablag‘laming ortiqeha o'tkazilishiga yo‘l qo'ygan xodim, 
xatosini topganda moliya organi rahbarlariga (budjet mablag‘larining 
bosh tasarruf qiluvchisi) budjet mablag‘larini xato o‘tkazilishi fakti 
haqida bildirish berib, darhol ulami xabardor qiladi. Bildirishda budjet 
mablag‘ini tasarruf qiluvchisi, uning bank rekvizitlari, mahalliy budjet 
mablag‘lari hisobvarag‘iga (budjet mablag'larining bosh tasarruf 
qiluvchilami budjet mablag‘lari bo‘yicha talab qilib olgunga qadar 
depozit hisobvarag‘iga) qaytarilishga mansub ortiqeha o ‘tkazilgan 
summalaming hajmi ko‘rsatilgan bo'ladi. Moliya organining boshlig‘i 
yoki budjet mablag‘larini bosh tasarruf qiluvchisi oigan bildirish asosida, 
quyi budjet mablag'larini tasarruf qiluvchisiga ortiqeha yoki xato olingan 
budjet mablag'lari tashkilotning o'ziga qaytarilishi to‘g‘risida yozma 
buyruq beradi. Bu holatda, ortiqeha o‘tkazilgan summalami qaytarish 
bo'yicha yoziluvchi to'lov topshiriqnomasida budjet mablagiarini 
oluvchi tashkilot «to‘lov detallan» ustunida quyidagilami «200__

---

yil __-raqamli to‘lov topshiriqnomasiga binoan noto‘g ‘ri o ‘tkazilgan
mablag‘larni qaytarilishi amalga oshirilmoqda», deb yozib qo‘yiladi.
Bu m ablagiar moliya organining mahalliy budjet mablag'larini 
hisobvarag‘iga kelib tushganda moliya organining buxgalteriya xizmatida 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D e b e t 011 - « M a h a ll i y b u d je t m a b l a g 'l a r i d e p o z it h i s o b v a r a g 'i » s u b s c h y o ti;
K r e d it 0 1 3 - « O 'z b e k i s t o n
R e s p u b l ik a s i
b a n k
m u a s s a s a la r i d a g i
k a p ita l 
q o 'y i l m a l a r va b o s h q a t a d b i r l a m i m o liy a la s h tir is h u c h u n b u d je t 
m a b l a g 'la r i h i s o b v a r a g 'i » s u b s c h y o ti y o k i
K r e d i t 0 1 4 - « M a h a ll i y b u d j e t l a m i n g b u d j e t m a b l a g 'l a r i
b o 'y i c h a b u d je t 
m a b l a g 'la r i o l u v c h i l a m i n g d e p o z i t h i s o b v a r a q l a r i » s u b s c h y o ti.
Moliya organlari bir vaqtning o‘zida «Budjet mablag'lari oluvchilar 
budjet mablag'lari bo'yicha talab qilib olgunga qadar asosiy depozit 
hisobvaraqlari va kassa xarajatlari» kitobining (3-shakl) «Mablag'lami 
chaqirib (qaytarib) olish» ustuniga ham yozib qo'yiladi. «Budjet 
mablag'lari oluvchilaming budjet mablag'lari bo'yicha talab qilib 
olgunga qadar depozit hisobvaraqlari va kassa xarajatlari» kitobiga 
(3-shakl) faqat noto'g'ri o'tkazilgan va qaytarilgan mablag'lar o'rtasidagi 
farq summalarini olib borish man qilinadi. Qaytarilgan mablag'lar 
summasiga, o'tkazishga tegishli mablag'lar qoldig'i ko'payadi.
Budjet mablag'lari ortiqcha o'tkazilgan, budjet mablag'larini tasarruf 
qiluvchilarning budjet mablag'lari bo'yicha hisobvaraqlariga mahalliy 
budjetdan keyingi moliyalashtirishlar, bu summalami mahalliy budjet 
hisobvarag'iga qaytguniga qadar qat’iy ravishda man etiladi.
M aqsadli sxemalar bo‘yicha hisob-kitoblar hisobi
015-«Maqsadli sxemalar bo'yicha hisob-kitoblami olib borish 
uchun moliya organining bankdagi maxsus hisobvarag'i» subschyotida 
maqsadli sxemalar bo'yicha hisob-kitoblar olib borish uchun kelib 
tushgan pul mablag'lari hisobga olinadi. 015-«Maqsadli sxemalar 
bo'yicha hisob-kitoblarni olib borish uchun moliya organining bankdagi 
maxsus hisobvarag'i» subschyotining debetida maqsadli sxemalar 
bo'yicha hisob-kitoblar olib borish uchun kelib tushgan pul mablag'lari 
summalari, bu subschyotning kreditida esa-maqsadli sxemalar bo'yicha