M u h a m m a d y o q u b o s t o n a q u L o V budjet hisobi

provodkasi 
tuziladi?
3 3 .Y ÍI davomida maxsus m ablag'lar hisobidan qilingan xarajatlar yil 
oxirida hisobdan chiqarilganida ularning umumiy sum m asiga qanday 
buxgalteriya provodkasi tuziladi?
34. Moliyalashtirish schyotlari nimalar hisobiga yil oxirida berkilmay qoladi?
35. Xarajatlarni hisobdan chiqarish natijasida keyingi yilning birinchi yanvariga 
qoldiq sifatida 200-«Tashkilotni saqlashga va boshqa tadbirlarga budjet 
bo'yicha xarajatlar» subschyotida (G'aznachilikka o'tish sharoitida: 
214-«B u djet mablag'lari hisobidan qoplanadigan budjet mablag'lari 
oluvchilarning xarajatlari» subschyoti) nimalar qoladi?
36. Xarajatlarni 
hisobdan chiqarish 
natijasida 
keyingi 
yilning 
birinchi 
yanvariga qoldiq sifatida 203-«K apital qo'yilmalarga budjet bo'yicha 
xarajatlar» schyotida nimalar qoladi?

---

0 ‘N U C H I N C H I B O B . 
B U D J E T T A S H K I L O T L A R I N I N G X A R A J A T L A R  
S M E T A S I I J R O S I H A Q I D A G I H I S O B O T I
1. B U X G A L T E R IY A H IS O B O T L A R I VA BA LA N S L A R IN I T U Z IS H
B O 'Y IC H A U M U M IY Q O ID A L A R
0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining buyrug‘i bilan 
tasdiqlangan O ‘zbekiston Respublikasi davlat budjetida turuvchi 
tashkilotlaming buxgalteriya hisobotlari va balanslari to‘g ‘risidagi qoida 
bilan yuridik shaxs maqomiga ega bo ‘lgan va 0 ‘zbekiston Respublikasi 
davlat budjetida turuvchi tashkilotlar, shuningdek, vazirliklar, idoralar, 
hokimliklaming boshqarma (bo‘lim)lari, shaharlaming va tumanlarning 
markaziy kasalxonalari hamda boshqa budjet mablag‘larini oluvchilar 
qoshidagi markazlashtirilgan buxgalteriyalar tomonidan buxgalteriya 
hisobotlari va balanslarini tuzish tartibi belgilangan.
0 ‘zbekiston Respublikasi davlat budjetida turuvchi tashkilotlaming 
buxgalteriya hisobotiga uslubiy rahbarlik 0 ‘zbekiston Respublikasi 
Moliya vazirligi tomonidan amalga oshiriladi. Tashkilotlar xarajatlar 
smetalarining ijrosi haqidagi buxgalteriya hisobotining namunaviy va 
maxsus shakllari hamda bu shakllami to'ldirish tartibi haqidagi qoidalar 
0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlanadi.
Kapital qo‘yilmalar va ulami moliyalashtirish manbalari tash­
kilotlaming yagona balansida hisobga olinadi.
Budjet tashkilotlarining rahbarlari va ulaming buxgalteriya xizmatlari, 
markazlashtirilgan buxgalteriyalaming bosh buxgalterlari buxgalteriya 
hisobi va hisoboti ustidan rahbarlik qiladi va ulaming to ‘laligi va 
haqiqiyligi uchun javobgardirlar hamda o ‘z tizimidagi tashkilotlar 
xarajatlar smetalarining ijrosi ustidan nazoratni amalga oshiradi.
2. BU X G A L TE R IY A H IS O B O T L A R I VA B A L A N S L A R IN I 
T A Q D IM E T I S H VA TASD IQ LA SH T A R T IB I
Respublika budjetida turuvchi tashkilotlar О ‘zbekiston Respublikasi 
M oliya vazirligining tegishli b u y m g 'i bilan belgilangan muddatlarda va 
manzillarga oylik, chorak va yillik buxgalteriya hisobotlarini, chorak 
va yillik hisobotlariga balanslarini ham ilova qilib, taqdim etadi.
338

---

Qoraqalpog'iston Respublikasi budjetida, viloyatlar, shaharlar va 
tumanlar budjetlarida turuvchi tashkilotlar tegishli vazirliklar va idoralar, 
hokimiyatlaming boshqarma(bo‘lim)lari belgilagan muddatlarda ularga 
oylik, chorak va yillik buxgalteriya hisobotlarini, chorak va yillik 
hisobotlarga balanslami ham ilova qilib, taqdim etadi.
Mahalliy budjetda turuvchi budjet mablag'larini bosh boshqaruvchilar 
tegishli moliya organlariga ular belgilagan muddatlarda yig‘ma oylik, 
chorak va yillik hisobotlarni va balanslami taqdim etadi. Respublika 
budjetida turuvchi tashkilotlar o ‘zlari b o ‘ysunuvchi yuqori tashkilotlarga 
ular belgilagan muddatlarda hisobot taqdim etadi.
Budjet yili davomida moliyalashtirilishi bir budjetdan boshqasiga 
berilgan yoki bir vazirlik (idora) tasarrufidan boshqasiga berilgan 
tashkilotlar berilish sanasiga buxgalteriya hisobotini (yillik hisobot 
shakllari hajmida) tuzadi va uni avval bo ‘ysunilgan yuqori organga hamda 
yangi b o ‘ysunish bo‘yicha yuqori organga taqdim etadi. Keyinchalik 
hisobotni faqat yangi bo‘ysunishi b o ‘yicha taqdim etadi.
Budjet tashkilotlari uchun hisobotlar va balanslarning taqdim 
etilgan sanasi ular haqiqatda taqdim etilgan sana, deb hisoblanadi. 
Hisobotlarni taqdim etish uchun belgilangan m uddat ishlamaydigan 
kunga to ‘g ‘ri kelsa hisobot ishlamaydigan kungacha b o'lgan 
oxirgi ish kunida taqdim etiladi. Shak-shubhasiz n o to ‘g ‘ri hisobot 
m a’lumotlarini taqdim etganlik uchun va m untazam ravishda 
belgilanm agan shakllar b o ‘yicha hisobotlarni taqdim etganlik uchun 
tashkilotlarning tegishli m ansabdor shaxslari qonunda belgilangan 
tartibda javobgarlikka tortiladi.
Bo‘ysunishi bo‘yieha yuqori tashkilotga topshiriladigan hisobotlar 
va balanslar hisobot beruvchi tashkilotning rahbari va bosh buxgalteri 
tomonidan imzolanadi. Markazlashtirilgan buxgalteriyada hisobotlar va 
balanslar qoshida markazlashtirilgan buxgalteriya tashkil etilgan boshqaruv 
organining yoki tashkilotning rahbari va markazlashtirilgan buxgalteriyaning 
bosh buxgalteri tomonidan imzolanadi. Tarmoqlar, shtatlar va kontingentlar 
bo'yicha ko‘rsatkichlaming bajarilishi to‘g ‘risidagi hisobotlar reja-moliya 
xizmatlarining rahbarlari tomonidan ham imzolanadi.
Yuqori tashkilotlar o ‘z tasarrufidagi tashkilotlarning hisobotlarini va 
balanslarini ko‘rib chiqadi va tasdiqlaydi, shuningdek ulaming faoliyatini 
yaxshilash yuzasidan tegishli chora-tadbirlarni ko ‘radi.
339

---

Mahalliy budjctlardan moliyalashtiriladigan idoralar, hokimiyat- 
laming boshqarma(bo‘lim)lari, boshqa budjet mablag'larini oluvchilar o'z 
tasarrufidagi tashkilotlaming oylik, chorak, yillik hisobotlarini va tegishli 
balanslarini ular kelib tushgan kundan e ’tiboran 5 kunlik muddatdan 
kechiktirmasdan ko'rib chiqadi va tasdiqlaydi, buning ustiga ular bo'yicha 
qarorlami shu muddatlarda tegishli tashkilotlarga xabar qilishi kerak.
3. 
B U X G A LTER IY A H IS O B O T L A R I 
VA B A L A N SL A R IN I T U Z ISH Q O ID A S I
Buxgalteriya hisobotlari va balanslari tuzilganda:
a) hisobot davridagi barcha operatsiyalar va pul mablag'lari, asosiy 
vositalar, moddiy qiymatliklar va hisob-kitoblar hamda inventarizatsiya 
natijalari to'la qayd qilinishi ta’minlanishi kerak;
b) hisobot davrining birinchi sanasiga analitik hisoblar bo'yi­
cha aylanmalar va sintetik hisob schyotlari bo'yicha qoldiqlari 
m a’lumotlarning bir xilligi, shuningdek, buxgalteriya hisobotlari va 
balanslari m a’lumotlarining sintetik va analitik hisoblari m a’lumotlariga 
to 'g 'ri kclishi ta’minlanishi kerak. Tegishli ravishda rasmiylashtirilgan 
boshlang'ich hujjatlar buxgalteriya hisobida yozuvlar qilish uchun asos 
bo'lib xizmat qiladi.
Yuqorida ko'rsatilgan asosiy shartlarga rioya qilinmagan taqdirda 
hisobotlar va balanslar noto'g'ri tuzilgan, deb hisoblanadi.
O'zbekiston Respublikasi vazirliklari va idoralari, hokimiyatlaming 
boshqarma(bo'lim)lari va budjet mablag'larini boshqa oluvchilar ular 
tomonidan tekshirilgan o 'z tasarrufidagi tashkilotlaming buxgalteriya 
hisobotlari va balanslarining hamda o 'z operatsiyalari bo'yicha hisobot 
asosida yig'm a hisobotlami va balanslami tuzadilar.
Budjet mablag'larini oluvchilaming xarajatlar smetasini ijrosi haqidagi 
hisobotlari va balanslari