M. T. Yulchieva, N. T. Atamuratova

Hujayra  po‘stining  yog‘ochlanishi.  Hujayraning  yoshi  ortishi  bilan 
po‘stining  kimyoviy  tarkibi  o‘zgarishi  mumkin.  Chunki  ularning  devori 
po‘stning  xossalarini  o‘zgartirib  yuboradigan  organik  va  mineral  moddlarni 
shimib  oladi.  Masalan  hujayra  devori  organik  modda  ligninni  shimib  oladi. 
Hujayralarning  po‘sti  ligninni  shimib  olib  yog‘ochlanadi.  Bunda  ularning 
devorlari  ancha  pishiq  va  rangsiz  suv  va  gazlarni  o‘tkaza  oladigan  bo‘ladi. 
Hujayra  po‘sti  yog‘ochlangandan  keiyin  protoplast  nobud  bo‘ladi.  Hujayra 
po‘sti  yog‘ochlanganligini  aniqlash  uchun  floroglyusin  bilan  kuchli  xlorid 
kislotasi eki safranin tomizilsa lignin to‘q qizil ranga bo‘yaladi. 
Tabiatdagi  o‘simliklarda  yog‘ochlanish  juda  ko‘p  uchraydi.  Lekin  tuban 
o‘simliklar  bilan  yo‘sinlarda  bundan  mustasnodir.  Lignin  bilan  tuyingan 
hujayra  po‘sti  asosan  o‘lik  bo‘lib,  o‘simliklarning  qaddini  tutib  turishda, 

---

58 
 
moddalarning  o‘tishida,  bakteriya  va  zamburug‘lardan  saqlanishda  katta 
ahamiyatga ega.