M. T. Yulchieva, N. T. Atamuratova



Download 9,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet214/242
Sana23.09.2021
Hajmi9,23 Mb.
#183085
1   ...   210   211   212   213   214   215   216   217   ...   242
Bog'liq
2 5285202826778119839

Harorat.  Harorat 
Yer 
sharining 
turli 
qit’alarida  turlicha 
bo‘lganligi  uchun  o‘simliklarga  turlicha  ta’sir  kursatadi.  Odatda 
o‘simliklar  o‘zi  yashab  turgan  hudud  haroratiga  moslashadi.  Yer 
sharidagi  haroratning  turli  darajada  mavjudligini  hisobga  olib,  u  6 
ta  iqlim  zonaga:  1.  Arktik  zona;  2.  Tundra  zonasi;  3.  O‘ rmon 
zonasi;  4.  Dasht  zonasi;  5.  Subtropik  zona;  6.  Tropik  zonaga 
ajratilgan. 
Ekvatordan  shimolga  tomon  har  100  km  masofa  o‘tilganda  harorat 
0,5—0,6°S  ga  pasayadi.  Haroratning  o‘zgarib  borishiga  yer  yuzasining 
dengiz  satxidan  balandlikka  ko‘tarilishi  ham  ta’sir  qiladi.  Tog‘ 
tumanlarida  yuqoriga  ko‘tarilgan  sari  har  100  m  da  harorat  0,5—0,6°S 
pasayadi.  Turli  joylardagi  turli  harorat  o‘simliklarga  turlicha  ta’sir 
ko‘rsatadi.  Lekin  tabiatdagi  o‘simliklar  harorat  0°  dan  100°  gacha 


348 
 
bo‘lganda  ham  hayot  kechirishi  mumkin.  Undan  yuqori  yoki  past 
haroratda o‘simlik yashay olmaydi. Lekin ayrim o‘simliklar (Arktikadagi 
suvutlar)  —  34°S  da  ham  yashaydi.  Ba’zi  zamburug‘larning  sporasi  — 
253°S  da  hayotiy  faoliyatini  o‘zgartirmaydi.  Ko‘pchilik  o‘simliklarning 
urug‘i  —  80°—  120°S  haroratga  bardosh  bera  oladi.  Ayrim  suvo‘tlar 
(ko‘k-yashil,  diatom)  xatto  93°  li  haroratli  buloqlarda  yashashga 
moslashgan. 
Ko‘pchilik  o‘simliklarning  urug‘i  0°S  dan  pastda  unib  chiqmaydi. 
Demak, urug‘ unib chiqishi uchun minimal, optimal va maksimal harorat 
bo‘lishi zarur. O‘simlikning o‘sish va rivojlanishida ham ma’lum harorat 
bo‘lishi shart. 
O‘simliklar issiqsevar, sovuq va jazirama issiqqa chidamli guruhlarga 
bo‘linadi.  Shimolda  o‘sadigan  pixta,  tilog‘och,  qarag‘ay  qishning  70°S 
sovishiga  chidasa,  O‘rta  Osiyo  cho‘llarida  o‘sadigan  yantoq,  qovul, 
saksovul, shuvoqlar 70°S haroratga bardosh beradi. 

Download 9,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   210   211   212   213   214   215   216   217   ...   242




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish