M. T. Asqarova, G‘. E. Zaxidov, L. F. Amirov

4.3.
 
4.3. Inflatsiya va ishsizlik o‘rtasidagi bog‘liklik. 
Fillips egri chizig‘i 
 
Iqtisodiyot o‘z rivojlanishida potensial darajaga yaqinlashgan 
sharoitda yoki bandlilik darajasini oshirish yoxud inflatsiya darajasini 
pasaytirish kabi muqobil variantlardan birini tanlashga majbur 
bo‘linadi. Chunki qisqa muddatli davrda ishsizlik va inflatsiya 
darajalari o‘rtasida teskari bog‘liqlik mavjud. Ishsizlikni pasaytirish 
ish joylarini yaratish uchun qo‘shimcha mablag‘lar ajratilishini 
anglatadi. Ayni paytda bu ish haqi miqdorining oshishiga ham olib 
keladi. Har ikkala holat ham baholar darajasinining ko‘tarilishiga olib 
keladi, ya’ni talab inflatsiyasi ro‘y beradi. 
Ishsizlik va inflatsiya ko‘rsatkichlari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik 
ingliz iqtisodchisi A.V.Fillips tomonidan aniqlangan va 
Fillips egri 
chizig‘i 
(4.1 -rasm) deb ataladi. 
Fillips egri chizig‘i ishsizlik va inflatsiya darajalari o‘rtasidagi 
teskari bog‘lig‘likni xarakterlaydi. 
4.1-rasm. Fillips egri chizig‘i 
Mamlakat iqtisodiyotining xususiyatiga ko‘ra, shuningdek, 
inflatsiyaning qaysi turi mavjudligiga qarab Fillips egri chizig‘idagi 
inflatsiya va ishsizlik darajalarining kombinatsiyasi farq qilishi 
mumkin. Bunday tanlov kutilayotgan inflatsiyaning sur’atiga bog‘liq. 
Kutilayotgan inflatsiya darajasi qanchalik yuqori bo‘lsa ishsizlikning 

---

55 
har qanday darajasida (sur’ati past bo‘lgan inflatsiya darajasiga 
nisbatan) haqiqiy inflatsiya darajasi yuqori bo‘ladi. Ishsizlik darajasi 
va inflatsiya sur’atining maqbul miqdorlari quyidagi formula 
ko‘rinishida tasvirlanishi mumkin: 
Yh – Yp 
π = π
kut
+ f 
(---------------) + ε 
Yp 
Bu yerda π - inflatsiyaning haqiqiy darajasi; π
kut
- inflatsiyaning 
kutilayotgan darajasi;