M. R. Usmanov Turizm geografiyasi udk 911. 3(575. 13)

Jahon mamlakatlari YAIMda turizm ulushi to‗g‗risidagi ma‘lumot 
(foizda, 1 yanvar holatiga ko‗ra) 
№ 
Mamlakatlar 
Yillar 
2014 
2015 
2016 
2017 
2018 
1. 
Maldiv orollari 
80,4 
84,5 
74,5 
74,8 
76,6 
2. 
Gruziya 
20,4 
20,9 
25,2 
27,1 
31,0 
3. 
Meksika 
14,8 
14,9 
15,7 
15,9 
16,0 
4. 
Armaniston 
12,2 
12,8 
14,0 
14,6 
15,7 
5. 
Ispaniya 
13,8 
14,1 
14,1 
14,5 
14,3 
6. 
Ozarbayjon 
8,2 
8,6 
10,2 
13,2 
14,6 
7. 
Malayziya 
13,0 
14,2 
13,4 
13,8 
13,4 
8. 
Turkiya 
12,2 
12,2 
12,0 
11,1 
11,6 
9. 
Xitoy 
9,6 
10,0 
10,5 
11,0 
11,0 
10. 
Germaniya 
10,4 
10,6 
10,7 
10,7 
10,7 
11. 
Tojikiston 
8,9 
9,3 
8,6 
8,6 
8,3 
12. 
Qozog‗iston 
5,9 
4,9 
5,6 
6,0 
6,0 
13. 
Ukraina 
5,1 
5,5 
5,4 
5,4 
5,7 
14. 
Rossiya 
4,8 
4,9 
4,7 
4,9 
4,8 
15. 
O‗zbekiston 
2,8 
2,7 
2,8 
3,0 
2,7 

---

147 
2014 
2015 
2016 
2017 
2018 
1 
1,8 
2,7 
2,9 
2,9 
3,4 
3,8 
4,2 
4,5 
4 
3,5 
3 
2,5 
2 
1,5 
1 
0,5 
0 
Bundan tashqari, davlatning turizm sohasidagi xarajatlari to‗g‗risida 
tahlil qiladigan bo‗lsak 173 davlat orasida respublikamiz 2018 yil 1 
yanvar holatiga ko‗ra 1,0 % ni tashkil etgan holda 145 o‗rinni egallagan. 
MDH davlatlarini tahlil qiladigan bo‗lsak, ushbu ko‗rsatkich 
Qozog‗istonda-4,2%, Armaniston-3,8%, Gruziya-3,4%, Ozarbayjon-2,9%, 
Tojikiston-2,9%, Rossiya-2,7%, Qirg‗iziston-1,8% ni tashkil etgan. 
Respublikamizda turizm sohasini eksportdagi ulushi 2018 yil 1 
yanvar holatiga ko‗ra 11,4% ni, turistik faoliyatni amalga oshirgan 
firmalar soni 449 tani tashkil etgan. Respublikamizga sayyoh
sifatida keluvchilarning asosiy qismini 2017 yilda qarindoshlarini 
yo‗qlab kelganlar bo‗lib, ular 2272,3 ming. kishini tashkil etgan. 
7-chizma. 
Turizm sohasiga davlat xarajatlari, YAIMga nisbatan foizda 
Sayyoh sifatida 203,7 ming kishi kelgan, MDH davlatlari 
orasida Qozog‗istondan 1783,8 ming kishi tashrif buyurgan. 
Respublikamizga tashrif buyuruvchilar sonining ortib borishini 
hisobga olib O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 5 
yanvardagi PF-5611-sonli ―O‗zbekiston Respublikasida turizmni 
jadal rivojlantirishga oid qo‗shimcha chora-tadbirlar to‗g‗risida‖gi 
farmoni hamda PQ-4095-sonli ―Turizm tarmog‗ini rivojlantirishga 
oid chora-tadbirlar to‗g‗risida‖gi qarorlarida 2019-2021 yillarda 
O‗zbekiston Respublikasida mehmonxonalar qurishning maqsadli 

---

148 
parametrlari ishlab chiqildi. Unga ko‗ra 2021 yilga borib, 
mehmonxonalar soni 2394 tani tashkil etishi rejalashtirildi. 2018 
yilda respublikamizda jami 886 ta mehmonxona bo‗lib, Buxora 
viloyatida-160 ta bo‗lsa, eng kam mehmonxona Samarqand 
viloyatida 13 tani tashkil etgan xolos. 
2021 yilda borib, viloyatlar kesimida eng ko‗p mehmonxona 
Buxoro (369 ta) va Samarqand (236 ta) viloyatlarida qurish 
rejalashtirildi. Ammo amalga oshirilayotgan ishlar turizm sohasini 
rivojlantirish uchun muhim omillardan sanaladi. Bu sohani 
rivojlantirish uchun yuqoridagi tahlillar asosida turizm sohasini 
rivojlantirishda yangi innovatsion g‗oyalarni tatbiq etish orqali 
amalga oshirish muhim sanaladi. Hozirgi vaqtda elektron 
tarmoqlarga etkazib berilayotgan turistik axborotning ko‗p qismi 
statistik axborotdir. Shu sababdan turizm sohasini rivojlantirishda 
rivojlangan davlatlar tajribalarini keng qo‗llash orqali yangi 
loyihalarni ishlab chiqish zarur. Respublikamizda faoliyat olib 
borayotgan turizm firma va tashkilotlari tomonidan zamonaviy 
axborot texnologiyalaridan samarali tarzda foydalanilgan holda 
diqqatga sazovor joylarni internet reklamalari orqali namoyon 
etilishi mamlakatimizga turistlar oqimining oshishiga olib keladi.