|
III QISM. O`ZBEKISTONNING TURIZM ISTIQBOLLARI
11-BOB.O‗ZBEKISTONNING TURIZM IMKONIYATLARI
VA SALOHIYATI
Reja:
1.11. O‗zbekiston turizm imkoniyatlari tahlili
1.11. O‗zbekiston turizmining «Buyuk ipak yo‗li» brendi
11.2. O`zbekistonda ekoturizmni rivojlantirishning milliy
modelini yaratish
11.3. Tabiat yodgorliklarining turizmdagi roli
11.4.O‗zbekistonda qishloq turizmini rivojlantirish istiqbollari
11.1. O‗zbekiston turizm imkoniyatlari tahlili
O‗zbekistonda jahon madaniyati xazinasiga kiruvchi ko‗plab
tarixiy va madaniy arxitektura yodgorliklari mavjud, ushbu bebaho
merosimizning bugungi kunda 140 ta ob‘ekti YUNESKO
tomonidan muhofazaga olingan va tarixiy ob‘ektlar ro‗yxatiga
kiritilgan. Jumladan YUNESKO ning «Jahon merosi» ro‗yxatiga
Xivadagi Ichan Qal‘a 1990 yil, Buxoroning tarixiy markazi 1993 yil,
Shahrisabzning tarixiy markazi 2000 yilda, Samarqand shahri 2001
yilda ushbu ro‗yxatga kiritilgan.
O‗zbekistonda turizm sohasini rivojlatirish va uni yangi
bosqichga ko‗tarish borasida, avvalo ko‗hna madaniy va arxitektura
yodgorliklariga boy bo‗lgan Samarqand, Buxoro, Xiva, Shahrisabz,
Marg‗ilon kabi shaharlar muhim ahamiyatga ega. Bu shaharlarda
butun dunyo aholisini hayratga soluvchi va lol qoldiruvchi qadimiy
tarixiy yodgorliklar mavjud. Yer yuzining turli mamlakatlarida
istiqomat qiluvchi har bir inson bu shaharlarni o‗z ko‗zlari bilan
ko‗rish orzusida yashaydi.
Hozirgi paytda turizm sohasi mamlakatlar va mintaqalar
iqtisodiyotini rivojlantirish uchun muhim ahamiyat kasb etishi va u
XXI asr jahon xo‗jaligining ustuvor tarmoqlaridan biri ekanligi
ma‘lum bo‗lmoqda. Shu tufayli turizm faoliyatini ravnaq toptirish
masalasi
2017-2021
yillarda
O‗zbekiston
Respublikasini
rivojlantirishning beshta ustuvor yo‗nalishlari bo‗yicha Xarakatlar
strategiyasining iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirishning
141
ustuvor yo‗nalisharida ham o‗z aksini topgani bejiz emas. Zero bu
soha besh yil ichida davlat siyosatida ustuvor yo‗nalishlaridan biriga
aylandi.
Hozirgi kunda respublikamiz turizm sohasidagi xarajatlari
YAIM ga nisbatan foizda olganda 2018 yil 1 yanvar holatiga ko‗ra
1% ni tashkil etgan xolos, Qozog‗istonda ushbu ko‗rsatkich 4,2%,
Armanistonda 3,8%, Tojikistonda 2,9%, Rossiyada 2,7% hamda
Qirg‗izistonda 1,8% tashkil etgan. Mamlakat ichida turizm
sohasidagi xarajatlarni tahlil qiladigan bo‗lsak, 2018 yil 1 yanvar
holatiga ko‗ra O‗zbekiston 1,4% tashkil etgan bo‗lsa, Gruziya-5,0%,
Tojikiston-4,0%, Ukraina-3,3%, Ozarbayjon-2,8%, Qirg‗iziston-
2,7%, Rossiya-2,6%, Qozog‗oston-2,2%, Armaniston-1,9% ni
tashkil etgan. Ushbu ko‗rsatkich bo‗yicha Filippin-14,6%, Meksika-
9,9% hamda Germaniya davlati-9,9% bilan etakchilik qilmoqda.
Yuqoridagi ko‗rsatkichlar tahlili asosida shuni xulosa qilish
mumkinki, respublikamizda turizm sohasini jadal rivojlantirish
uchun qulay iqtisodiy, ma‘muriy va huquqiy muhitni yaratgan
holda, eng samarali tartibni joriy etish, hududlarning iqtisodiy
salohiyati va daromadlari bazasini kengaytirish, yangi ish o‗rinlari
yaratish, yurtimizga keladigan turistlar oqimini ko‗paytirish,
shuningdek, milliy turizm mahsulotlarini jahon bozorida faol va
kompleks ilgari surish bo‗yicha ishlarni amalga oshirish zaruratini
keltirib chiqaradi. Umuman olganda, respublikamizni turizm
sohasida yetakchi davlatlar qatorida bo‗lishi uchun barcha
imkoniyatlar borligini inobatga oladigan bo‗lsak, bu sohaga katta
hajmdagi investitsiyalarni jalb etish orqali turizm sohasidagi yangi
innovatsion g‗oyalarni keng targ‗ib etish muhimligini belgilab
beradi.
O'zbekiston turizm sohasi rivojlanishida salmoqli salohiyatiga
ega davlatdir. Bu ko'plab noyob tabiat ob'ektlarining mavjudligi,
boy madaniy va tarixiy meros bilan ham bog'liqdir. Yildan-yilga
O‘zbekiston Respublikasiga xorijliklarning tashrifi ortib bormoqda.
Ohirgi 15 yillikni oladigan bo‗lsak xorij fuqarolarining
O‗zbekistonga tashrifi 15,5 marta, yoki 2002 yildagi 442,1 ming
kishidan 2017 yilda 2847,9 ming kishiga yetgan. O‗zbekiston
fuqarolarining chet ellarga tashrifi 2017 yilda 5182,5 ming kishini
142
1
1
0
6,
9
28
,
7
18,
5
10
0
203
,7
159
,
9
100
0
2272
,
3
1000
0
tashkil etgan, bu 2002 yilga taqqoslanganda 6,5 marta ko‗p. 2017
yilda O‗zbekistonga tashrif buyurgan xorij fuqarolarining safar
maqsadlari bo‗yicha taxlil qilinganda: 2272,3 ming kishi (84,7%)
qarindoshlarni yo‗qlash maqsadida, 203,7 ming kishi (7,6 %)
turistik maqsadda, 159,9 ming kishi (5,9 %) xizmat yuzasidan, 28,7
ming kishi (1,1 %) davolanish maqsadida, 18,5 ming kishi (0,7 %)
tijorat maqsadida, 6,9 ming kishi (0,3 %) o‗qish maqsadida tashrif
buyurganini ko‗rishimiz mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
