M. R. Tursunova xalqaro menejment


Mikro va makro miqyosdagi integratsion jarayonlar



Download 1,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/128
Sana27.04.2022
Hajmi1,53 Mb.
#585467
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   128
Bog'liq
fayl 2062 20211105

4.2.Mikro va makro miqyosdagi integratsion jarayonlar 
Mikro miqyosdagi integratsion jarayonlar
- bir-biriga hududiy jihatdan yaqin 
joylashgan mamlakatlarning xo’jalik yurituvchi sub’ektlarning kapitallarini o’zaro ta’sir 
doirasi orqali amalga oshiriladi. Ya’ni, ushbu davlatlar o’rtasida integratsion jarayonlar 
iqtisodiy bitimlar tizimining shakllanishi, kichik shahobchalar, sho’’ba korxonalar tashkil 
etilishi orqali yuz beradi. Tashkil topgan korxona va firmalar o’rtasidagi o’zaro iqtisodiy 
aloqalarning tez rivojlanishi tovar almashuvini, xizmat sohalarini, kapital va ishchi 
kuchining mamlakatlararo erkin harakatini ta’minlashga, ijtimoiy – iqtisodiy va ilmiy-
texnologik, tashqi iqtisodiy va mudofaa, moliyaviy va valyuta sohasida yagona siyosatni 
o’tkazish zaruriyati tug’iladi. Yagona valyuta va moliyaviy fondlar, infratuzilmalar va 
umumiy davlatlararo boshqaruv organlariga ega bo’lgan iqtisodiy majmualar yaratiladi. 
Makro miqyosdagi integratsion jarayonlar
- davlatlararo darajada integratsiya 
davlatlar iqtisodiy birlashmalarining shakllanishi hamda iqtisodiy siyosatlarning kelishuvi 
asosida amalga oshadi. 
4.3. NAFTAda xalqaro kompaniyalarning imkoniyatlari 
Отформатировано: Шрифт: Times New Roman,
полужирный, узбекский (кириллица)
56 


NAFTA miqyosida Shimoliy Amerika integratsiyasi rivojlanishida hal qiluvchi rol 
AQSh TMKlariga taalluqli. AQSh ishbilarmonlik doiralari NAFTAga katta umid 
bog’laydilar. Yaqin yillarda amerika eksportining jiddiy kengayishi va shu bilan bog’liq 
ish joylarning ko’payishi kutilmoqda. Mehnatsig’imli, materialsig’imli va ekologik 
qimmat ishlab chiqarishlarni AQShdan Meksikaga ko’chirish davomida ishlab chiqarish 
harajatlarini kamaytirish va amerikaning ayrim sanoat tarmoqlarining raqobatbardoshlik 
darajasini oshirish imkoniyati tug’ilsa ajab emas. Masalan, Xermosilloda (Meksika) Ford 
zavodi 3/4 qismi Amerikada ishlab chiqarilgan detallardan avtomobillar tayyorlaydi. Sifat 
jihatidan ular AQSh, Kanada yoki Yaponiyada yig’ilgan mashinalardan kam emas. 
Amerikaning uchta avtogiganti - “Ford”, “Kraysler”, “Djeneral motorz” yaqin yillarda 
shunday yo’l bilan ishlab chiqarish va sotishni kengaytirishi va 4-10 % ga o’z foydalarini 
oshirishi taxmin qilinmoqda. 
Kanada TMKlari NAFTA yordamida rivojlanishni boshlayotgan texnologik 
tarmoqlarni (o’lchov asboblari, kompyuterlar, aloqa vositalari va boshqa ishlab chiqarish) 
nou-xau sotish, ishlab chiqarish samadorligini oshirish va bozorni kengaytirish orqali o’z 
foydasini oshirishni nazarda tutmoqdalar. Bunda kanada kapitalining janubga kuchishini 
kuchayishi natijasida ish joylari qisqaradi. Biroq, boshqa tomondan qit’a ko’lamidagi 
ulkan liberallashgan bozor makonining shakllanishi uchinchi mamlakatlardan, asosan YeI 
va Yaponiyadan bevosita va portfel investitsiyalarining Kanadaga oqib kelishini 
rag’batlantiradi. 
EIda kamroq rivojlangan mintaqa va mamlakatlarga (Gretsiya, Irlandiya, Portugaliya) 
qo’shma byudjet fondlaridan moliyaviy yordam berilsa, NAFTA Meksikaga bunday 
yordam ko’rsatmaydi. Uning yangi vaziyatlarga yolg’iz moslashishiga to’g’ri keladi. 
Shunga qaramay NAFTA yordamida Meksika o’z iqtisodiyotini islohotlashtirish va 
sanoati rivojlangan mamlakatlar qatoriga qo’shilish muddatini yarim asrdan 10-15 
yilgacha qisqartirishi taxmin qilinmoqda. Buning uchun ikki shimoliy davlat va Meksika 
o’rtasidagi tovar ayirboshlashni faol erkinlashtirish jarayoni boshlanishi zarur, chunki 
kanada-amerika savdosida savdo to’siqlari bartaraf etib bo’lingan. Ayniqsa, tayyor 
mahsulotlar ayirboshlash cheklovlardan qat’iy ozod qilingan: sanoat va oziq-ovqat 
tovarlari bilan o’zaro savdoda boj to’lovlari 65%ga kamaytirilgan, qolgan to’lovlarning 

Download 1,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   128




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish