М о р ф о л о г и я сўз туркумлари

§ 32. Предлоглар билан бирикмаларда whom ва which предлогли воситали тўлдирувчи вазифасини бажаради. Предлог whom ва which дан о л д и н хам, ф е ъ л д а н к е й и н хам, тўлдирувчи мавжуд бўлганида эса – т ў л д и р у в ч и д а н к е й и н туриши мумкин:
The man about whom we were talking yesterday (= whom we were talking about yesterday) will come at five o’clock. Кеча биз гапирган одам соат бешда келади.
This is not the letter to which they refer (= which they refer to).
That нисбий олмошини (индивидуаллаштирувчи ва классификация қилувчи аниқловчи гапларда) қўллашда предлог хар доим феълдан к е й и н туради. That олмошидан олдин предогнинг туриши му м к и н э м а с:
The man that we were talking about yesterday will come at five o’clock.
This is not the letter that they refer to.
Изох: Нисбий олмошдан кейин келадиган эга вазифасидаги феъл, олмош тегишли бўлган (бош гапдаги) сўз билан сонда мослашади:
The student who is standing at the window is my brother. Дераза ёнида турган талаба – менинг акам.
The students who are standing at the window are my friends. Дераза ёнида турган талабалар – менинг дўстларим.
The book that (which) is lying on the table is mine. Столда ётган китоб – меники.
The books that (which) are lying on the table are mine. Столда ётган китоблар – меники.
§ 33. Аниқловчи эргаш гапларни бош гапга боғлаш учун where ва when равишлари хам ишлатилади:
I am going to spend my vacation in the village where I was born. Мен таътилимни ўзим туғилган қишлоқда ўтказмоқчиман.
That happened on the day when he left for Tashkent. Бу у Тошкентга кетган куни содир бўлди.
Reason отидан кейин нисбий олмошларнинг ўрнига why равиши ишлатилади:
That is the reason why he did it. У буни нега қилганининг сабаби мана шу.
Same ва such дан кейин нисбий олмош сифатида as ишлатилади:
I had the same difficulty as you had. Менда сизда бўлгани каби қийинчилик бўлди (Мен хам сиз учраган қийинчиликка учрадим).
It is not such an interesting book as I thought. Бу мен ўйлаганимчалик қизиқарли китоб эмас экан (Бу мен ўйлаган даражадаги қизиқарли китоб эмас экан).