М о р ф о л о г и я сўз туркумлари

§ 10. Қиёсий даражадаги superior яхшироқ (сифат бўйича) хамда inferior ёмонроқ, пастроқ (сифат бўйича) сифатлар лотин тилидан ўзлаштирилган бўлиб, улар –er билан эмас, балки –or билан тугайди. Ушбулардан кейин than боғловчисининг ўрнига to ишлатилади. Мазкур икки сифатлар оддий даражада хам, орттирма даражада хам кўлланилмайди:
These samples are superior (inferior) to those. Бу намуналар анавиларга қараганда яхшироқ (ёмонроқ).
. § 11. Қ и ё с и й д а р а ж а сифатдан олдин much ёки far анча, сезиларли қўллаш орқали кучайтирилиши мумкин:
The Dnieper is much longer than the Thames. Днепр Темзадан анча узундир.
This book is far better than that one. Бу китоб унисидан анча қизиқроқ.
Изох: Ўзбек тилидаги анча кўпроқ (миқдор жихатдан) бирикмаси инглиз тилида саналмайдиган отлардан олдин much more, саналадиган отлардан олдин эса many more қўллаш орқали ифодаланади:
He has much more free time than I. Унда менга қараганда кўпроқ бўш вақт бор.
I have many more books than he. Менда унга қараганда анча кўпроқ китоблар бор.
§ 12. О р т т и р м а д а р а ж а д а н кейин кўп холларда of предлоги қўлланилади:
Mayakovsky is the most talented of the Russian poets. Маяковский рус шоирларининг энг истеъдодлисидир.
He is the best of my friends. У дўстларимнинг энг яхшиси.
О р т т и р м а д а р а ж а д а н кейин кўп холларда that нисбий олмоши орқали боғланган аниқловчи эргаш гап хам ишлатилади. That олмоши кўпинча тушириб қолдирилади:
This is the most interesting book (that) I have ever read. Бу мен ўқиган китобларнинг энг қизиғидир.
§ 13. О р т т и р м а д а р а ж а ундан олдин by far ёки far қўллаш орқали кучайтирилиши мумкин:
The deposits of oil in Russia are by far the richest in the world. Россиядаги нефт захираси дунёдаги энг бой захирадир.
§ 14. Предметнинг бошқа предметлар билан қиёслангандаги к а м р о қ ёки ж у д а к а м бўлган даражадаги сифатини ифодалаш учун less камроқ хамда least энг кам сўзлари ишлатилади. Ушбу сўзлар оддий даражадаги сифатдан олдин қўйилади: comfortable кулай, less comfortable кулайлиги камрок, least comfortable кулайлиги энг кам.
§ 15. Б и р х и л сифатга эга бўлган икки предметларни қиёслаш учун о д д и й д а р а ж а д а г и сифат as … as нинг ўртасига қўйилади:
He is as young as my brother. У акамдек ёш (яъни уларнинг ёши (деярли) бир хил).
My dictionary is as good as yours. Луғат китобим сизникидек/сизники каби яхши.
Бўлишсиз гапларда биринчи as, одатда, so га алмашади:
He is not so young as my brother. У акамдек/акамчалик ёш эмас (яъни унинг акамдан ёши катта).
My dictionary is not so good as yours. Луғат китобим сизникичалик яхши эмас (яъни сизнинг луғат китобингиз меникидан яхширок).
Изох: 1. Ўзбек тилидаги икки марта, уч марта ва х.к. каби қиёслаш инглиз тилида оддий даражадаги сифатни as … as нинг ўртасига қўйиш орқали ифодаланади:
Your room is twice as large as mine. Хонангиз меникидан икки марта каттароқ.
This box is three times as heavy as that. Бу қути унисидан уч марта оғирроқ.
He has twice as many books as I. Унинг китоби меникидан икки баробар кўп.
Today we have loaded three times as much wheat as yesterday. Бугун кечагига қараганда уч баробар кўп буғдой юкладик.
Гапда қиёсланаётган иккинчи предмет кўрсатиб ўтилмаса, сифатдан кейин as ишлатилмайди:
This grade is twice as expensive. Бу нав икки марта қиммат.
He is twice as old. Унинг ёши икки баробар катта.
Қуйидаги турдаги гапларнинг қандай таржима қилинишига эътибор беринг:
Мен китобга, луғатга қараганда, икки баробар кам пул тўладим – I paid for the book half as much as for the dictionary.
Менда французча китобларга қараганда инглизча китоблар икки баробар камрок – I have half as many English books as French.
У мендан икки баробар ёш – He is half my age.
Менинг хонам сизникидан икки марта кичик – My room is half the size of yours.
Менинг чамадоним сизникидан икки марта енгил – My trunk is half the weight of yours.
2. As short (simple, interesting ва х.к.) as possible типидаги бирикмалар ўзбек тилига мумкин қадар, иложи борича қисқа (оддий, қизиқ ва хоказо) каби таржима қилинади:
The letter must be as short as possible. Хат иложи борича/мумкин қадар қисқа бўлиши керак.