M. N. Musayev

Mis-aluminiy-xlorid eritmalari yordamida CO absorbsiyasi. Ushbu usul gaz tarkibida kislorod va uglerod dioksidining miqdori ko‘p bo'lganda qo'llaniladi. Jarayon uglerod oksidini mis va aluminiynmg aromatik uglevodorodlardagi aralashgan tetraxlorid tuzlari eritmasiga kimyoviy absorbsiyasiga asoslangan. Absorbsiya eritmasining tarkibini quyidagi tarkibda bo‘lishi tavsiya etiladi: 20 — 50 % CuAJC1₄ va 80­50% toluol.

136

www.ziyouz.com kutubxonasi

Jarayon quyidagi reaksiya asosida boradi:

CuCl₂ + AlCL + 2С,ИХ'Из ->(CuAlCl^) (CHCl,), -^c° > (CiiAICI_a ) • 2CO+1С₆И₅СИ₃

Suyuq azot bilan yuvish. Bunda fizik absorbsiya jarayoni sodir bo'lib, chiqindi gaz tarkibidagi CO gazi bilan birga boshqa gazlar ham suyuq azotga yutiladi. Jarayon 3 bosqichdan iborat:

1. 
   gazni sovitish va quritish;
   
2. 
   gazni chuqur sovitish va komponentlarni qisman kondensatsiyalash;
   
3. 
   gazlami CO dan, 0₂ dan, CH₄ dan va boshqalardan yuvib ajratish.
   

Uglerod oksidining absorbsiyasi odatda tarelkali kolonnalarda olib boriladi. Qurilmadagi jarayonni olib borish uchun kerakli sovuq harorat sovituvchi mashinalar yordamida vujudga keltiriladi. Harorat qancha past bo'lsa, suyuq azot sarfi ham shuncha kam bo'ladi. Suyuq azotning sarfi shu bilan birga gaz tarkibidagi CO gazi va boshqa aralashmalar konsentratsiyasi, hamda jarayon bosimiga bog'liq. Uglerod oksidining boshlang‘ich gazdagi konsentratsiyasi ko'tanlishi (doimiy bosimda) qisman suyuq azot sarfini oshiradi, chunki CO gazini eruvchanligi partsial bosimga qarab proporsional ravishda oshadi. Bosim oshib borsa suyuq azot sarfi kamayib boradi. Harorat ko'tarilsa CO gazini yutish uchun suyuq azot sarfi keskin ko'tariladi. CO gazini yuttirish uchun suyuq azot sarfini minimal sarfi quyidagi jadvalda keltirilgan.