M. Mirsaidov

Jahon iqtisodiy rivojlanishining asosiy ko’rsatkichlari

(2000 yil narxlari va milliy valyutalarning xarid qobiliyati pariteti bo’yicha)

	1900 y.	1929 y.	1950 y.	1980 y.	2000 y.
Aholi soni, mln. kishi	1509,5	1975,0	2507,0	4400,0	6000,0
YaIM^1, mlrd. dollar	2590,0	4995,0	7555,0	27105,0	46580,0
YaIM o’sishi, marta (1900y.=1)	1,0	1,9	2,9	10,5	18,0
Aholi jon boshiga to’g’ri keladigan YaIM o’sishi, marta (1900 y.=1)	1,7	2,5	3,0	6,2	7,8
Eksport, mlrd. dollar	255,0	535,0	775,0	3995,0	9040,0
YaIMda eksport ulushi, %	9,7	10,5	10,0	14,5	19,0

Manba: Jurnal «Mirovaya ekonomika i mejdunarodnie otnosheniya».
№9, 2004.

Tashqi iqtisodiy omil rivojlanayotgan mamlakatlar iqtisodi-yotida muhim rol o’ynamoqda. Bu mamlakatlar jahon xo’jaligiga o’zlarining tabiiy resurslarini, arzon ishchi kuchlarini etkazib be-rish bilangina cheklanib qolmay, yangi texnologiyalarni o’zlashtirib, o’z xo’jaliklarini intensiv rivojlantirib boradilar.

Xalqaro iqtisodiy munosabatlarning predmeti ikki muhim tarkibiy qismdan: xalqaro iqtisodiy munosabatlar va ularni amal-ga oshirish mexanizmidan iborat.
Xalqaro iqtisodiy munosabatlar jahon xo’jaligi tizimida tez-tez takrorlanib turuvchi har xil darajadagi kompleks, alohida olingan bir mamlakat va ularning hududiy birlashmalari va sub’-ektlari, alohida tashkilotlar (transmilliy, ko’p millatli korpo-ratsiyalar) o’rtasidagi aloqalarni o’z ichiga oladi.
Xalqaro iqtisodiy munosabatlar mexanizmiga huquqiy nor-malar va ularni amalga oshirish vositalari (shartnomalar, kelishuvlar, bitimlar, rezolyutsiya va konventsiya) xalqaro iqtisodiy munosabatlarni rivojlantirishga qaratilgan yo’l- yo’riqlarni amalga oshirishni muvo-fiqlashtiruvchi xalqaro iqtisodiy tashkilotlar kiradi.





¹ YaIM – yalpi ichki mahsulot.