M. M. Muhammadsidiqov xalqaro mintaqashunoslik

42 Жураев С.А., Саидолимов 
С.
Т., Абдуганиева 3. Халкаро хавфсизлик.
-Т.: Akademiya, 2007, 26 b..
43 Узаков Н.А. Проблемы теории международного права. - М.:Наука,
1988, 215 с..
44 Каримов И. А. Хавфсизлик ва баркарор тараккиёт йулида. - Т.6. -
Т., 1998, 24- 28,132 Ь.
87

---

“AY SEF” deb atalmish koalitsion qo‘ shinlarning 2014-yilgacha va 
undan keyin Afg‘oniston hududidan olib chiqib ketilishi bilan bog‘liq 
ravishda ushbu mamlakat va uning atrofidagi vaziyatning yanada 
keskinlashib, terrorizm, ekstremizm va narkotrafikning kuchayishi 
xavfi borligi, qisqa qilib aytadigan bo‘lsak, mamlakatda ahvol chega- 
radan chiqib ketishi mumkinligi qo‘shni davlatlarda jiddiy xavotir 
uyg‘otmasdan qolmaydi, albatta.
Haqiqatdan ham, Afg‘onistonda 30-yildan ko‘proq vaqtdan buyon 
davom etayotgan urushning oxiri, yakuni haligacha ko‘rinmayapti. 
Afgonistondagi vaziyatni barqarorlashtirish masalasi bugungi 
kunning eng murakkab muammolaridan biri bo‘lib qolmoqda. 
Afg‘oniston mojarosi faqat bu mamlakat yoki uning qo‘shnilarining 
muammosi emas. Mojaro oqibatlari mintaqaviy va global xavfsiz- 
likka bevosita va g‘oyat kuchli salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Bunday 
sharoitda Afg‘oniston muammosini hal qilish yo‘llarini topishda 
0 ‘zbekiston alohida o ‘rin tutmoqda. So‘nggi 10-yil davomida mam- 
lakatimiz xalqaro hamjamiyatning Afg‘oniston muammosini hal qi­
lish borasidagi sa’y-harakatlarida yetakchi o‘rinlardan birini egallab 
kelmoqda45.
Shunday ekan, har qanday mintaqaviy mojaro qamrov doirasi 
keng bo‘lgan ichki va tashqi holatlarga bog‘liq bo‘lib, bu holatlar qan- 
chalik o ‘zgaruvchan va o ‘ziga xos bo‘lmasin, baribir ular o‘rtasida 
mutanosiblik mavjud. Mojaroni tashqi va ichki omillari bir-biriga 
bog‘liq bo‘lsa-da, o‘sha tashqi yoki ichki oijiillami tadqiq etishdagi 
uslubiy yondashuvlar bir-biridan farq qilishi mumkin. Ichki va tashqi 
holatni o ‘rganishda yuzaga keladigan farqlami, avvalo, mojaroning 
qamrov doirasi, ularning aniq bir kategoriyalarga, yo‘nalishlarga 
ega bo‘lishi kabi sabablar yuzaga chiqaradi. Lekin mojaroni umu­
miy qilib (ichki yoki tashqi holatlarga ajratmasdan) tadqiq qilayotgan 
mojaro yo‘nalishi va uning mavjudligini belgilovchi ikki jihati, ya’ni 
mojaro predmeti va uning obyektini ajratib ko‘rsatish kerak46.