M. M. Muhammadsidiqov xalqaro mintaqashunoslik

Rossiya. 
Rossiya tomoni ShHTning qaror topish jarayonida 
faol ishtirokchi hisoblanadi, chunki MDHda samaradorlikning ye-
257

---

tishmasligi Rossiyani undan tashqari davlatlararo ittifoqlarni mus- 
tahkamlashga undaydi.
Rossiyaning ShHTga nisbatan yondashuvlarida ikkita o ‘zaro zid- 
diyatli tendensiya ko‘zga tashlanadi. Bir tomondan, tashkilotning 
xalqaro mintaqaviy tuzilma sifatida mustahkamlanishi Rossiyaning 
Markaziy Osiyodagi yetakchiligini ta’minlashga qaratilgan taktika- 
siga mos keladi.
ShHT Rossiya tomonidan, avvalo, mintaqada barqarorlik va xavf- 
sizlikning muhim omili, terrorizm, ekstremizm va separatizm va nar- 
kotrafikka qarshi kurashning muhim mexanizmi, shuningdek, min­
taqada mojaroli holatlami mustaqil ravishda hal qila oladigan kuch 
sifatida qaraladi.
Markaziy Osiyoda Amerika omili Moskvaning ShHT doirasida 
AQSHning mintaqadagi rolini minimallashtirish nuqtaui nazaridan 
muhim ahamiyat kasb etadi. Rossiya va Xitoy o‘rtasidagi strategik 
sheriklikning mavjudligiga qaramasdan, bu mamlakatlar mintaqada 
raqobatchi hisoblanishadi va umuman olganda, bir-biriga yashirin- 
xavotirli munosabatni saqlab turishadi.
Rossiyadagi muayyan siyosiy kuchlar Rossiyaning Xitoy bilan 
o ‘ta yaqinlashuvi Rossiya-Amerika munosabatlarining chuqur- 
lashuvi uchun jiddiy salbiy omilga aylanishi mumkin, deb hisob- 
lashadi.
Moskva ShHT doirasida huquqni muhofaza qiluvchi va mudofaa 
idoralari yo‘nalishi bo‘yicha, iqtisodiy koeperatsiya va savdo-iqti- 
sodiy munosabatlami rivojlantirishdan manfaatdor.
Biroq Moskvaning YelSh, YevrAzES, SAOR va Xitoy ishtirokchi 
bo‘lmagan boshqa mexanizmlar bilan hamkorlikka e’tiborining 
kuchayishi bilan, Rossiya tomoni ShHTda ko‘ptomonlama iqtisodiy 
hamkorlik masalalarida mo‘tadil yondashuvni ilgari surmoqda.
ShHTning Toshkentdagi sammitida erishilgan ijobiy natijalarni 
bayon etgan taqdirda, Rossiya sammitning kun tartibiga masalalar 
yuzasidan tashabbuslar Toshkent tomonidan ilgari surilishi tarafdori 
ekanligini izhor etishi bilan ulami qo‘llab-quvvatladi.