M. M. Mamadazimov A. M. Tillaboyev Sh. E. Nurmamatov

Poyas va dekret vaqtlari
Har bir meridianning oʻz mahalliy vaqti bo‘ladi. Ammo Yerning har bir joyida oʻzining mahalliy vaqtining boʻlishi kundalik turmushda, ayniqsa transport va aloqa ishlarida katta oʻngʻaysizliklar tugʻdiradi.
Jamiyat ishlab chiqarish kuchlarining hamda transport va aloqa vositalarining taraqqiy etishi XIX asrning ikkinchi yarmidayoq butun Yer yuzasida vaqtni hisoblashni tartibga solish masalasini qoʻydi. Hozirda poyas vaqti sistemasi joriy etilgan.
Yer shari meridianlar bilan har biri 15 dan boʻlgan 24 ta soat poyasiga boʻlingan; har bir poyasdagi hamma nuqtalarda soatlar bir xil vaqtni, ya’ni poyas oʻrtasidan oʻtgan meridianning mahalliy vaqtini koʻrsatadi. Poyas vaqti bilan mahalliy vaqtning ayirmasi yarim soatdan oshmaydi. Boshlangʻich yoki nolinchi poyasning oʻrta meridiani qilib Grinvich meridiani qabul qilingan; bu meridian geografik uzunliklarni oʻlchashdа boshlangʻich meridian hisoblanadi. Barcha poyaslarda soatlar ayni bir xil minut va sekundlarni koʻrsatishi, faqat ularning soatlari farq qilishi ravshan: nolinchi poyasdagi soat birinchi poyasdagi soatdan 1 soat ortiq, ikkinchi poyasdagilari 2 soat ortiq boʻladi va hokazo; demak, poyas nomerining oʻzi berilgan poyas bilan Grinvichdagi vaqtlar ayirmasini koʻrsatadi.
Ta’rif. Nolinchi poyasning oʻrtacha quyosh vaqti dunyo vaqti deyiladi va T₀ bilan belgilanadi.
1930 yil 16 iyulda chiqarilgan hukumat dekreti bilan sobiq SSSR ning hamma territoriyasidagi soatlar strelkasi vaqtincha bir soat oldinga surilgan, binobarin, sobiq SSSR dagi har bir poyas oʻzidan sharq tomonda boʻlgan poyas vaqti bilan ish koʻradi. Bunday vaqt dekret vaqti deyiladi. Bu vaqt elektrostansiyalarning ishlashlari sutka davomida mumkin qadar bir xil boʻlishi uchun kiritilgan.
Har bir joyning dekret vaqti, poyas vaqti va dunyo vaqti orasida quyidagi munosabatni yozish mumkin:
T_d=T_N+1^h, T_d =T₀+N +1^h , T_N=T₀+N,
bunda N – poyas nomeri.