M. M. Axmetjanov, sh sh. Olimov, S. S. Avezov. P e d a g o g I k mahorat

Mulohaza. 
Kuzatilgan, erishilgan yoki o‘qilgan asarlar ustida fikrlash, uning 
turli tomonlarini ko‘z oldiga keltirish 
mulohaza 
deyiladi. Mulohaza o‘quvchilarni 
ilmiy fikrlashga o‘rgatishning muhim vositalardan biri sanaladi. Kishi mulohaza orqali 
hayot tajribalariga ega bo‘lib boradi. Dunyoqarashi rivojlanib, aql-zakovati to‘lishadi. 
Ibn Sino bu haqda:”Narsalarning haqiqatini bilish faqat farosat yo‘li bilan amalga 
oshadi”- deb bejiz aytmagan. 
O‘qituvchi o‘quvchilarni darsda va darsdan tashqari paytlarda muomala 
vaziyatlari ustida fikr yuritishga, ular xususida xulosa va natijalarga erishish bilan 
ularning tajribasini kengaytirib borishi lozim. Bunga esa boshlang‘ich sinfdanoq zamin 
tayyorlanishi zarur. Bu sohada badiiy adabiyotning barcha janrlari kabi topishmoq, 
yuqori sinflarda esa lug‘z, tuyuq kabi janrlar mavjudki, ular bevosita o‘quvchilarni 
yashirin voqelik ustida o‘ylashga, mushohada yuritishga majbur etadi. Tabiat va 
jamiyat hodisalari ustida mulohaza yuritishga o‘rgatadi.