M. H. Ahmedov, M. R. Shermatov farg‘onaning umurtqali

Uzun dumli qarqo‘noq – Lanius schach L.
Chumchuqsimonlar turkumi qarqo„noqlar oilasiga 
kiradi. Boshqa qarqo„noqlarga nisbatan dumining uzun 
bo„lishi bilan farq qiladi. Qarqo„noqlarni asosiy 
belgilaridan biri tumshug„i yirtqich qushlarning tumshug„i 
singari tuzilgan. Yon tomondan qisilgan, tumshug„i ichida 
ilmoqchasi bor, ilmoqcha oldida o„tkir tishchasi bor. 
Tumshug„ining asosi kengaygan va og„iz bo„shlig„i katta. 
Boshi katta, bo„yni qisqa, qanotlari kaltaroq, dumi uzun. 
Boshining usti, gavdasining oldingi qismi, ikki yoni 
kulrang. Boshining yon tomonida qora yo„llari bor, kelib 
ketuvchi qushlar sirasiga kiradi. Osiyo materigining 
janubiy qismida qishlaydi. Oktyabr, ba‟zida noyabrda 
uchib ketadi, bahorda aprelning ikkinchi yarmi va may 
oylarida uchib keladi. 
To„qaylarga, tog„, o„rmonlarga, bog„larda daraxt-butasimon o„simliklarga 
uya quradi, ko„pincha, parvarishda bo„lgan bog„larga ham uya quradi. Uyalarini 
daraxtlarning 5-6 m. balandliklariga quradi. 
Makiyonlari tuxum bosganda, xo„rozlari boqadi. 
Tuxumini 12-13 kun bosadi, bolalari 14-15 
kunda uchirma bo„lib uyadan chiqadi, bu davrda 
qanotlari, patlari yaxshi rivojlanmagan bo„ladi, 
ikki haftalar davomida boqqanidan keyin 
uchadigan holatga keladi. Uzundumli qarqo„noq 
qaldirg„och, chumchuq va musilchalarni ham 
bolalariga hujum qiladi. Lekin asosiy ovqati 
hasharotlar, qo„ng„izlardir.