M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya



Download 7,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet158/220
Sana19.03.2022
Hajmi7,92 Mb.
#501155
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   220
Bog'liq
Гинекология, Зияева, 2008 (1)

 
o s i l i b
t u r a d i .
T u x u m d o n 4 q a v a td a n iborat: ustki ep itelial q avat, o q p a r d a
(tunica albuginae)
 
p o ‘s tlo q va 
m iy a q a v a t l a r i d a n
ib o ra t. 
T u x u m d o n n i n g p o ‘stlo q q a v a tid a b irla m c h i fo llikula lar jo y l a ­
sh g a n , u la r yangi t u g i l g a n qiz b o la la r d a 45 0 0 0 — 50 000 
t a g a c h a b o i a d i .
B alo g la tg a yetish j a r a y o n id a fo llik u la larn in g b ir qism i a tr o -
f iy a la n sa -d a , b a ’zilari yetarli d a r a ja d a riv o jla n m a y , atre ziy ag a 
u c h ra y d i. A g a r ayol b u tu n hayoti d a v o m i d a b ir o r m a r ta h a m
h o m i l a d o r b o l m a g a n b o i s a , u n d a 4 5 0 — 5 0 0 ta fo llik u la
y etishadi. B u tu n jin siy ta ra q q iy o t d a v o m i d a fo llikulalar asta- 
s ekin yetila b o ra d i. B a lo g 'a tg a y e tg a c h , u la r k e t m a - k e t yetilib, 
y o rilg a n id a n keyin (ovulatsiya) 
13— 14 k u n o l i b , qiz b o la 
h a y z k o T a d i. B a’zi p a to lo g ik h o la tla r d a ovulatsiyasiz h a m hayz 
k o ‘rish m u m k in . Bu hoi q u y id a batafsil k o ‘rib chiqiladi.
T u x u m d o n n i n g m iy a q a v a tid a q o n , limfa to m ir la ri va nerv 
tolalari jo y lashgan.
H ay z k o ‘rish 
(oy k o ‘rish — 
mensis)
 
d e b , b a lo g ‘a tg a y etgan 
q iz la r n in g b a c h a d o n i d a n v a q t-v a q ti bilan q o n kelishiga aytiladi. 
M a ’lu m k i, h a y z b a lo g ‘atga yetish d a v r in in g o x irid a 
menarxe
sifatida b o s h la n a d i.
H a y z k o ‘rish o r a l i g l k  p i n c h a 24 k u n , k a m d a n - k a m
h o lla r d a 21, 26, 30, 32 k u n b o l i b , 3—4 , g o h o 7 k u n d a v o m
etishi m u m k in . Q iz la r 16— 17 y o s h la rid a jin siy j i h a t d a n t o l a
y etiladilar. B irinchi h a y z — m e n a r x e 13— 14, b a ’z a n 11— 
12 y o s h d a n b o s h l a n a d i .
B a ’z i l a r d a t a r t i b sik lik h o l a t d a
b o i m a y d i . Avval a n o v u l a t o r h o la ti k u z a tila d i, s e k in - s e k in
n o r m a l h o lg a tu s h ib ketishi y oki b ir o r p ato lo g ik sab a b g a k o ‘ra,
189


a n c h a v a q tg a c h a v a h a t t o b u t u n h ay o ti d a v o m i d a sh u h olat 
d a v o m etishi m u m k in .
Q iz b o la h a r gal h a y z k o ‘rg a n id a 4 0 — 70 m l g a c h a q o n
y o ‘q o ta d i. 
H a y z v a q tid a a jra lg a n m assa fa q at q o n d a n g i n a
ib o r a t b o ‘l m a y , u n d a b a c h a d o n s h illiq q a v a ti f u n k s io n a l 
qism i n in g k o ‘c h i b tu s h g a n boM akchalari h a m boMadi. H a y z
q o n i ish q o riy reaksiyali, q o ‘ngMr r a n g d a boMib, u n d a ivish 
ja r a y o n i sust k ec h a d i. T a r k ib id a g lik o g en , y o g ‘ m o d d a l a r i va 
f e r m e n t l a r h a m boMadi.
Q iz b o la la r b ir in c h i m a r t a h a y z k o ‘ra b o s h la g a n la rid a u la r 
o r g a n iz m id a , sh u j a r a y o n d a ish tiro k e ta d ig a n a ’z o l a r d a ritm ik
ra v ish d a o ‘z g a ris h la r y u z b e r a d i, xususan:
• t u x u m d o n d a — t u x u m d o n n i n g h a y z sikli y u z b e ra d i;
• 
b a c h a d o n d a — b a c h a d o n n i n g h a y z sikli y u z b eradi;
• 
o r g a n i z m d a — b u t u n o r g a n iz m n in g h a y z sikli y u z
beradi.
H a y z sikli fiziologik j a r a y o n boMib, b u sikl oxirgi h a y z n in g
b irin c h i k u n i d a n to keyingi h a y z n in g b o s h la n is h k u n ig a c h a
boMgan d a v rn i o ‘z ichiga oladi. U n i m u r a k k a b n e y r o g u m o r a l 
sis te m a b o s h q a r a d i. H ozirgi t u s h u n c h a la r g a b i n o a n , h a y z sikli 
5 ta b o s q i c h d a oMadi: 1) b o sh m iy a p o ‘stlogM; 2) g ip o ta la m u s ; 
3) gipofiz; 4) jin s iy b e z la r — t u x u m d o n ; 5) periferik a ’z o la r 
( b a c h a d o n
n a y c h a l a r i ,
b a c h a d o n ,
q i n ) d a .
B u 
a ’z o l a r
t u x u m d o n d a n a jra la d ig a n g o r m o n l a r t a ’sirida s h u h a y z siklida 
ish tiro k eta d i va u n g a t a ’sir k o ‘rsatadi.
Q iz b o l a n i n g riv ojlanishida quyidagi d a v r la r m u h i m h i s o b ­
lanadi:
• 
c h a q a lo q lik d av ri (1 — 10 k u n );
• 
e m is h y o s h i davri (10 k u n d a n
1 yilgacha);
• 
yosh b o la lik d av ri (1 — 3 yil);
• 
b ir la m c h i b o lalik yoshi (4 — 7 y o sh );
• 
ik k ila m c h i bolalik y o sh i (8 — 11 yosh);
• 
o ‘sm irlik yoshi (1 2 — 15 y o sh );
• 
0
‘sp irin lik yoshi (1 6 — 20 yosh).
K o ‘p o l i m l a r m u o la ja oM kazishda quyidagi tasniflarga a m a l 
qiladilar:
1. 
Q iz b o la n in g o n a q o rn id a g i ta r a q q iy o t davri.
2. 
C h a q a lo q lik davri.
3. „ N e y t r a l " d a v r — 7 y o sh g a c h a .
190


4. P r e p u b e r ta l, b a lo g 'a tg a y e tis h d a n oldingi — 7 y o s h d a n
h a y z k o ‘r g u n c h a b o l g a n davr.
5. 
P u b e r t a t d a v r — h a y z k o ‘rish b o s h l a n g a n i d a n
16 
y o s h g a c h a .
6. 0 ‘sm irlik davri — 16 d a n 18 y o sh g a c h a .

Download 7,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   220




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish