М. Ф. Хакимова н. Х. Лутфуллаева

оқсоқол ва пайкорлар 
деб аталган. Ўрта осиѐнинг баъзи бир шаҳарларида устахона жамоасида 
оқсоқол ва пайкорларга нисбатан мавқеи пастроқ бўлган шахслар 
ҳалфа
– уста 
деб аталиб, улар ўз ишлаб чиқариш воситаларига эга бўлмаган. 
Ўрта Осиѐ ҳунармандалари 
касаба
(арабча –орттирмоқ, эга бўлмоқ, 
ишлаб топмоқ) деб номланган ҳунармандчилик уюшмаларига бирлашганлар. 
Ана шундан ҳозирги ҳунармандларнинг- косиб деб номланиши келиб чиққан. 
Касаба деб
– муайян бир турдаги касб бўйича ҳунармандларнинг уюшмаси 
тушунилган.
Шарқда ўғил болаларга касб-ҳунар сирларини ўргатиш 12 ѐшдан 
бошланган бўлиб, у 8-10 йил давом эттирилган.
Ҳунармандчилик рисолалари ―удумлар низоми‖ бўлиб (у унча катта 
бўлмаган 16-18 варақ ҳажмдаги китобча), уста-ҳунармандалар ва уларнинг 
шогирдларинг маънавий ҳаѐтлари ва меҳнат фаолиятларини белгилаб берувчи 

---

20 
меъѐрий ҳужжат сифатида фойдаланишлари учун мўлжалланган.
Ўзбекистон Республикасида касбий таълимнинг ривожланиши
 
1924-1940 
-йилларда 
таълим 
тизими 
сифатида 
ватанимиз 
касб-ҳунар 
таълимининг таркиб топиши ва ривожланиши барқарор бўлмаган даври билан 
ифодаланади.Шунингдек:
1941-1960 йилларда сафарбарлик даври. 
19601-1964- йиллар
давомида республикадаги барча меҳнат заҳиралари 
ўқув юртлари ягона шаҳар ва кишлоқ ҳунар-техника билим юртларига 
айлантирилиб, уларнинг ҳар бири маълум соҳалар бўйича ихтисослаштирилиб, 
малакали ишчилар тайѐрлашга киришилди.
1970-йилларнинг
охиридан бошлаб оммавий равишда ўрта маълумотли 
ишчилар тайѐрлашга ўтилди. 
1981-1986 йиллар
сакрашсимон ўзгаришлар инқирозолди даврини ўзига 
қамраб олган босқич ҳисобланади.
1991-1996-йилларни
ўзига қамраб олган мослашувчанлик даври.
1992-йилга
келиб секин-аста тайѐрланган мутахассис кадрлар ва ўқув 
юртлари сони ҳам барқарорлаша бошлади.
1993-йилга
келиб ҳунар-техника таълимига қабул қилишда ортиш 
кўрсаткичлари қайд этилди 
1992 ва 1997-йилларда
―Таълим тўғрисида‖ги Қонунлар қабул қилиниб, 
ҳозирги кунда унинг янги таҳрири устида ишлар олиб борилмокда. 
1997 йил 
бошида республикада умумий 221 минг ўқувчилари бўлган. 442 касб-ҳунар 
таълими ўкув юртлари фаолият кўрсатар эди. Уларнинг таркиби 209 та касб-
ҳунар мактаблари 180 касб-ҳунар лицейлари ва 55 та бизнес мактабдан иборат 
эди.