М еханика грунтов, вклю чает в себе вопросы, касаю щ иеся видам и классиф икациям грунтов, их

qanday qiyalik yuqori muvozanat holatida bo'lishi uchun uning sirti bo’ylab istalgan
nuqtada o ’tkazilgan burchak qiyalik qa’ridagi gruntning siljishga qarshi burchagiga
teng bo'lishi kerak, ya’ni
a =

 
(6.37)
bunda 
a
 - qiyalik sirti bo’ylab istalgan nuqtaining
gorizontga nisbatan
tashkil qilgan burchagi;


grunt bosimi 
p
ga mos keluvchi siljishga qarshi
burchak.
(6 .3 7 ) 
ifodaga k o’ra turg’un qiyalikning shakli
hamma vaqt egri chiziqli bo'lishi kerak, uning yuqori
qismi tikroq, quyi qismi esa yotiqroq k o’rinishni oladi.
Mazkur ifoda asosida qiyalikning turg'unlik darajasini
belgilovchi eng kam zahira koeffitsiyentini quyidagicha
aniqdash mumkin:
‘g

П' =
 
(6.38)
iga
M a’lumki 
sochiluvchan 
gruntlarda 
siljishga
qarshi burchak ichki ishqalanish burchagig'a teng bo'ladi. Bu holda:
6 . 8 - r a s m . Q i y a l i k
t u r g ’ u n l i g i n i h i s o b l a s h g a
o i d c h i z m a
88

---

tg(p = t g a
(6 .3 9 )
Shu bilan birga siljishga qarshi burchak siljishga qarshi koeffitsyent 
Fp
bilan
quyidagicha bogMangan:
F P = t g

 
(6.40)
Qiyalik balandligi bo'yicha chiziqli bogManish holatida
F p =tg

 
(6.41)
Bu ifodada 
с va 
q>
ning qiymatlari tekshirilayotgan