|
Tuzilmali egiluvchanlik qator holatlar bilan ta’minlanadi: muammoli-modul tuzilmasining safarbarligi, muammoli-modulli dastur pog'onaligi, egiluvchan jadval loyihasining mavjudligi va ko‘p vazifali o‘quv xonalarining jihozlanganlik imkoniyatlari va boshqa.
Mazmunli egiluvchanlik birinchi navbatda ta’lim mazmunini tabaqalashtirish va integratsiyalash imkoniyatlarida namoyon bo'ladi. Bunday imkoniyatning o‘zi taklif etilayotgan texnologiyada o'quv materialining blok va modulli tamoyil asosida saralanish evaziga vujudga keladi.
Texnologik egiluvchanlik muammoli-modulli ta’lim jarayoni- ning quyidagi jihati bilan ta’minlanadi: o’qitish metodlarining variantliligi, nazorat va baholash tizimining egiluvchanligi, o'quvchilaming o‘quv-bilish faoliyatini yakka tartibda tashkil etish va boshqalar.
Shunday qilib, bilim va ko'nikmalami o'zlashtirish sifati bo'yicha ta’lim maqsadlarining tashxislanuvchanligi o'zlashtirish- .ning zaruriy darajalarini aniqlashtirishni talab etar ekan. Endilikda pedagogik atamalar tarkibiga “texnologiya”, “operatsiya”(amal), “ishlash qobiiiyati”, “texnik nazorat”, “dopusk” (o'lcham farqi) kabi qator tushunchalami kiritish, ulaming pedagogik talqinini yaratish va bevosita o'qitish jarayonida qo'llash kundalik zaruratga aylanmog'i darkor. Zamonaviy o'qituvchi faoliyati bilimlami uzatuvchi oddiy metodist sifatida emas, balki “o'qituvchi - texnolog” nuqtai nazaridan baholanishi kerak.
Texnologiya - bu shaxsni o'qitish, tarbiyalash va rivojlantirish qonunlarini o’zida jo qitadigan va yakuniy natijani ta’minlaydigan pedagogik faoliyatdir. “Texnologiya” tushunchasi regulyativ (tartibga solib turuvchi) ta’sir etish kuchiga ega bo'lib, erkin ijod qilishga undaydi:
samarador o‘quv-bilish faoliyatining asoslarini topish;
uni ekstensiv (kuch, vaqt, resurs yo'qotishga olib keladigan samarasiz) asosdan ko'ra intensiv (jadal), mumkin qadar ilmiy asosda qurisli;
talab etilgan natijalarni kafolatlaydigan fan va tajriba yutuqlaridan foydalanish;
o'qitish davomida tuzatishlar ehtimolini loyihalash metodiga tayangan holda yo‘qotish;
ta’lim jarayonini yuqori darajada axborotlashtirish va zaruriy liarakatlarni aigoritmlash;
texnik vositalarni yaratish, ulardan foydalanish metodikasini o'zlashtirish va boshqa.
Texnologiya murakkab jarayon sifatida qator o'qitish bosqichla- ridan, o'z navbatida bu bosqichlarning har biri o'ziga hos amallardan iborat bo'ladi.
Amal - o'qituvchining sinfda mavzu bo'yicha o'quv element-larini tushuntirish borasidagi bajargan ishlar yig'indisi bo'lib, o'qitish jarayonining shu bosqichida tugallangan qismini tashkil eladi. Agar o'quv predmetining har bir mavzusi alohida bosqich hisoblansa, shu mavzu bo'yicha o'quv elementlarining har biri alohida amal sifatida qaralishi mumkin. Amal texnologiya asosini tashkil etib, ta’Um maqsadini rejalashtirishda va amalga oshirishda e’tiborga olinadigan asosiy element hisoblanadi. Amallar bir qator usullardan iborat bo'lib, ulaming har biri harakatlarga bo'linadi. Boshqacha qilib aytganda, biror bir o'quv elementini tushuntirish uchun o'qituvchi samarali ta'lim vositalari, metodlaridan foydalanish davomida u yoki bu algoritmik harakatni maqsadiga mos holda aniq bajaradi.
Nazorat uchun savollar
Arifmetika metodikasining yaratilishi haqida ma’lumotlar to'plang.
Boshlang'ich sinflarda matematika o'qitish metodikasining vujudga kelish holati qanday?
Boshlang'ich sinflarda matematika o'qitish metodikasida Sharq mutafakkirlari merosidan foydalanishni qanday tushunasiz?
XXI asrda boshlang'ich sinflarda matematika o'qitish metodikasining taraqqiyoti haqida yatib bering.
1. Karimov I. Barkamol avlod - 0‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. - T.: «Sharq» nashriyot-matbaa konsemi, 1997.
Ahmedov M„ Ibragimov P„ Abdurahmonova N„ Jumayev M.E. Birinchi sinf matematika darsligi. - T.: “Sharq”, 2005, 160-bet.
Ahmedov M, Ibragimov P., Abdurahmonova N., Jumayev M.E.
Birinchi sinf matematika darsligida metodik qo'llanma. - T.:
“Uzinkomsentr”, 2003, 96-bet.
Ahmedov M. va boshqalar. 4-5-sinf matematika darsligi. - T.: “Ma’naviyat”, 2003.
Беспалко B.P. Педагогика и прогрессивные технологии обучения. - М.: изд-во Инст. проф. обр. Мин образования России, 1995.
Bikboyeva N.U. va boshqalar. Boshlang'ich sinflarda matematika o’qitish metodikasi (Pedagogika bilim yurti talabalari uchun o‘quv qo'llanma). - T.: "O'qituvchi”, 1996, 320-bet.
Bikboyeva.N.U., Yangiboyeva E.Ya. Ikkinchi sinf matematika darsligi. - T.: “O'qituvchi", 2005, 160-bet.
Bikboyeva N.U., Yangiboyeva E.Ya. Uchinchi sinf matematika darsligi. - T.: “O'qituvchi", 2005, 220-bet.
Jumayev M.E. va boshqalar. Matematika o'qitish metodikasi (kasb- hunar kollcjlari o'quvchilari uchun o'quv qo'llanma). - T.: “Ilm-Ziyo", 2003, 240-bet.
Jumayev M.E. Matematika o'qitish metodikasidan praktikum. - T.: “O'qituvchi", 2004, 320-bet.
Jumayev M.E. Boshlang'ich matematika nazariyasi va metodikasi. - T.: “Amaprint”, 2005, 240-bet.
Jumayev E.E. Bolalarda matematik tushunchalami rivoslantirish nazariyasi. - T.: “Ilm-Ziyo", 2005, 240-bet.
Jumayev M.E. va boshq. Birinchi sinf matematika daftari. - T.: “Sharq”, 2005, 64-bet.
Tadjiyeva Z.G‘. Boshlangich sinf matematika darslarida tarixiy materiallardan foydalanish. - T: “Uzkomsentr”, 2003, 24-bet.
Tadjiyeva Z.G‘. Boshlangich sinflarda fakultalif darslarni tashkil etish. - T.: 2005, 68-bet.
Yo'ldoshev J.G‘. Yangi pedagogik texnologiya yo'nalishlari, muammolari, yechimlari И Xalq ta'limi, 1999. №4. - B. 4-11.
Ta’lim taraqqiyoti. O'zbekiston Pespublikasi Xalq ta'limi vazir- ligining axborotnomasi. - T.: “Sharq”, 7-maxsus son. 1999. 136-178- bet lar.
7 148
*£$ ^ Л У£> 151
□0П0ПВП0П0 152
ШИШ 155
JL isi 177
Do'stlaringiz bilan baham: |
