|
QEJ й
IKKITALAB SANASH
Ш0ШВШ000? 10
*£$ ^ Л У£>
Ш 0 Ш li Ш
□0П0ПВП0П0
ICO ichida sonlami raqamlashni o'rgatishda predmetlami bil- talab va guruhlab sanashga o'rgatish.
100 ichida sonlami o'qish va yozishga o'rgatish xona birlik- lari bilan tanishtirish
Raqamlashni o'rgatish ikki bosqichga ajratiladi:
-20 sonlami raqamlash va 21 -100 sonlami raqamlash.
10 dan katta sonlami yazma raqamlash sanoqda birtiklami o'nli guruhlashga va raqamlaming o'rin qiymatlari tamoyilini qo'llanishga asoslangan: o'ngdan chapga qarab sanalganda birliklar birinchi o'ringa, o'nliklar ikkinchi o'ringa yoziladi. 20 ichida sanlarni raqam- lashga doir bilim va malakalami mustahkamlash bo'yicha ish davomida o'quvchilar bir xonali son va ikki xonali son atamalari («Вir xonali son» va «Ikki xonali son» atamalarini o'quvchilar o'zlashtirishlari, ularni tushunishini va o'z nutqlarida ulardan foy- dalana olishni o'rganishlari kerak) bilan tanishadilar.O'quvchilarga quyidagi ko'rinishdagi topshinqlami berish yo'li bilan bu atamalar- dan tez-tez foydalanish kerak:
Quyidagi sonlar qatoridan bir xonali va ikki xonali sonlami
alohida-alohida ajratib yozing: I, 11, 7,9, 12, 14, 10, 13, 15, 6, 19
6 ta bir xonali ixtiyoriy son yozing va har birini 10 ta ortiring. Ularni o'qing?.
1 va 2 raqamlari yordamida avval bir xonali, so'ngra ikki xonali sonlami yozing.
Faqat 2 raqamidan foydalanib bir xonali va ikki xonali son yozing.
Bu topshiriqni bajarishda o'quvchilaming e’tiborini 22 sonini yozish uchun bitta 2 raqamining o'zidan ikki marta foydalanilgan, bu son bir xil ikkita belgi yordamida yozilganligiga qaratish kerak.
O'quvchilami 20 ichida, so'ngra 100 ichida sonlami o'rganishda avval tayyorgarlik bosqichi olib borilib, so'ngra og'zaki raqamlash va yozma raqamlash amalga oshiriladi.
20 ichida sonlami raqamlashga doir bilim va malakalami mustahkamlashga doir ish davomida o'quvchilar bir xonali son va ikki xonali son atamalari bilan tanishadilar.Masalan: 3, 8, 10, 12, 17, 20. •
Raqamlash jarayonida 11-20 sonlarini hosil bo'lishi quyidagi di- daktik materiallar bilan mustahkamlanadi:
Sonlar kassasidan 10 ta birlik oling va buni boshqacha qanday aytish mumkin? ( bitta o‘nlik)
O'n ikki sonida nechta o'nlik va nechta birlik bor?
Sanoq cho‘plar yordamida 15 ta cho‘pni ajrating, 10 ta cho'pni alohida o'nlik qilib bog'lang, bu nechta o'nlik va nechta birlik bo‘lishini ayting.
Uzunligi 13 katakta bo'lgan qatomi chizing, 10 ta katakni bo‘yang. Nechta katak bo'yalgan?
Bir o‘nlik va beshta cho‘p oling - bammasi qancha bo'ldi?
Qanday son bir o'nlik va 9 birlikdan iborat?
100 ichida sonlarni raqamlashni o'rganishda o'qituvchining vazifasi bolalami quyidagilami o'rgatishdan iborat:
Predmetlami bittalab, o'ntalab, va yuztalab guruhlarga bir- lashtirib yozish.
100 ichida sonlarni o'qish va yozishni hamda ulaming natural qatorida kelish tartibini bilish.
Sonlarni yuzliklardan, o'nliklardan va birliklardan hosil qila olish ( ya’ni sonlaming o'nli tarkibini bilish)
O'ngdan chapga hisoblaganda birliklar (xona birliklari) o‘nliklar (2-xona) yuzliklar (3-xona) qaysi o'ringa yozilishini aniqlash.
Sonni (ikki va uch xonali) xona qo‘shiluvchilarining yig'in- disi shaklida ifodalash va berilgan sonda istalgan xona birligining umumiy sonini topish.
topshiriq. Birinchi sinf darsligidan:
o'quvchiiar raqamlashni o'zlashtirishini tekshirishga oid mashqlar tanlang;
ikkki xonali sonlarni o'qish va yozish malakasini shakllanti- radigan mashqlar tuzing.
topshiriq. Yuz ichida raqamlash jarayonida uzunlik o'lchov birligi (dm)ni kiritish qanaqa ahamiyatga ega ekanligini tushuntiring. Uzunliklami o'lchashning yangi birligi - detsimetr bilan tanishtirish, kesmalami santimetr va detsimetr bilan o'lchashga oid mashqlar natijasida detsimetr va santimetrlarda ifodalangan sonlar hosil bo'ladi, ikkinchi o'nlik sonlarini raqamlashni o'zlashtirishga yordam beradi. Ikki xil o'lchov birligi bilan o'lehash o'quvchilarga sonlaming o'nlik va birliklarda hosil bo'lishini o'zlashtirishga yordam beradi: agar kesmaning uzunligi 1 dm va 5 sm bo'lsa, demak, unga 1 o'nlik sm va 5 sm sig'adi, degan so'zdir.
topshiriq. Q'quvchilar ikki xonali sonlar tarkibini o'rganishda beriladigan bilim, hosil qilinadigan ko'nikma va malakalarga oid mashqlar tuzing (tanlang).
Birinchi xona birliklari, ikkinchi xona birliklari sonlaming o'nli tarkiblarini lahlil etish jarayonida amaliy ravishda kiritiladi. Masalan, 35 sonida 3 o'nlik va 5 birlik bor deyiladi yoki 35 soni birinchi xonaning 5 birligidan va 2-xonaning 3 birligidan tashkil topgan. 0‘quvchilaming raqamlashga doir bilimlari keyinchalik 100 ichida qo‘shish va va ayirish amallarini o'rganish uchun zamin hozirtaydi.
100 ichida sonlami raqamlash metodikasini o‘rganish natijasida o'quvchilar quyidagi ko'nikmalar, malakalami egallab olishlari kerak:
100 ichida raqamlashda sonlaming nomlarini o'zlashtirish, ular o'nliklardan va birliklardan qanday hosil bo‘lishini tushuntirish.
Sanoqda sonlaming kelish tartibini bilish, Sonlaming natural
ketma-ketligidagi o'rinlarini bilganlikka asoslanib sonlami taqqoslab olish (45 katta 35, chunki to'rt o'nlik katta uch o'nlik ).
100 ichida sonlami yozish va o'qiy bilish.
Natural ketma-ketlikka asoslanib sonlarni (39+1, 50 1, 27+1,
27-1, 75-1 ko'rinishdagi) qo'shish va ayirishni, sonlami xona
qo'shiluvchilarining yig‘indisi bilan (68=60+8) almashtirish mala- kasini egallab olish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
