M. Dáwletov, e. Dáwenov, D. SeyDUllAevA

Bàyànlàwıshı  belgisiz  iyeni  (betti)  bildiretuǵın  bir 
bàs  àǵzàlı  gáptiń  túrine  iyesi  belgisiz  gáp  delinedi.
Iyesi  belgisiz  gáplerde  tiykàrǵı  dıqqàt  is-hárekettiń 
iyesine  emes,  is-hárekettiń  ózine  qàràtılǵàn  bolàdı.  Is-
hárekettiń  iyesi  àldınǵı  gáplerde  àytılıp,  kontekst  àrqàlı 
málim  bolıp  turàdı.  Mısàlı:  1. Shılımbet  keldi  de, 
àdàmlàrdı  bólistirdi.  2. Meniń  shegim  Bàzàrbày  menen 
tústi...  3. Buǵàn  men  onshà  quwànbàymàn.  4. Sebebi, 
Bàzàrbày 
tirseklew. 
5. Ol 
eregisiwdi 
jàqsı 
kóredi. 
6. Qáleseń,  seniń  menen  de  tóbelesiwden  qàytpàydı. 
7. Shılımbetti  de  onshà  jàqtırmàydı.  (S.S.)
Bul  mısàllàrdà  eń  sońǵı  6 — 7-gáp — iyesi  belgisiz 
gáp.  Olàrdà  is-hárekettiń  iyesi  (bàslàwısh)  àldınǵı  gáp-
lerde  àytılǵànlıqtàn,  stillik  tàlàpqà  ılàyıq  túsirilip  qàldı-
rılǵàn.
92-shınıǵıw.  Oqıń.  Iyesi  belgisiz  gápti  tàwıp,  onıń  bàyànlàwı-
shınıń  neshinshi  bette  ekenin  hám  sol  gáptiń  ne  ushın  iyesi  bel-
gisiz  gáp  dep  àtàlıwınà  túsinik  beriń.
Telefonogràmmànı  kesh  àldı.  Trestke  bàrıwı  kerek  eken. 
Bul  xàbàrdı  obyektlerdi  àràlàp  kelgennen  keyin  esitti. 
Azàndà  erte  jolǵà  shıǵıwdı  gózlegen  menen,  ne  ekenine 
túsinbey,  kàbinetinde  eglenip  qàldı.  Bunıń  ústine  keshki 
jobàlàstırıwǵà  àdàmlàrdı  shàqırıp  qoyǵàn  edi.
Temirbày  kàbinetin  àynàlıp  júrip,  sààtınà  qàràdı.  Telefon-
nıń  trubkàsın  kóterip,  ózin  Nókis  penen  tutàstırıwdı  soràdı. 
Múmkinshiligi  bolsà,  tezirek  àlıp  ber  dep  ótinish  etti.
Trest 
bàsqàrıwshısınıń 
járdemshisi 
àshım-àyrıq 
hesh 
nárse  àytà  àlmàdı.  Bul  qısqà  sóylesiwden  keyin  telefon 
http://eduportal.uz

---

68
stànciyàsınàn  bàs  injenerdiń  úyiniń  nomerin  àlıp  beriwdi 
ótinish  etti.  Trubkànı  kótergen  dostısınıń  dàwısın  esitti. 
(S.S.)
93-shınıǵıw.  Kóshirip  jàzıń.  Iyesi  belgisiz  gáplerdi  tàwıp,  bà-
yànlàwıshınıń  àstın  sızıń.  Sol  bàyànlàwıshlàrdıń  qàysı  meyilden 
bolǵànın  hám  neshinshi  bette  ekenin  ànıqlań.
1. Oràylıq  kósheler  menen  júrip,  Jumà  àdàmlàrdıń  key-
pine  ser  sàldı.  2. Jurttıń  júris-turısınàn,  sózlerinen  qàndày 
dà  bir  táshwishlerdi  sezdi.  3. Sonlıqtàn  onshà  tàńlànà  ber-
mey-àq,  Sàhibjàmàldıń  keliwin  kútip  otırdı.  4. Kútilmegende 
àldınàn  shıqtı.  (Ó.X.)  5. Burınǵı  qáddinshe  isley  berdi. 
6. Jumıstàn  bosàǵàn  wàqıtlàrındà  tiyip-qàshıp  kishkene  qàqırà 
dà  sàlıp  àldı. (N.D.) 7. Qàsqırdıń  àwzınàn  silekeyi  àǵıp, 
àshlıqtàn  ishi  qàbısıp,  jutàp  qàlà  berdi.  8. Ózine  tán  sàqlıq 
penen  gúmàn  etip,  àlısıràqtàn  bir  àylànıp  shıqtı.  (Sh.S.)