M. Dáwletov, e. Dáwenov, D. SeyDUllAevA

BIR  BàS  àǵzàlÍ  GáplER
Feyil  bir   bàs  àǵzàlı  gápler
iyesi  bel-
gili  gáp
iyesi  belgi-
siz  gáp
iyesi  ulıwma-
làsqàn  gáp
iyesiz 
gáp
àtàw 
gáp
Atàwısh  bir   bàs 
àǵzàlı  gápler
http://eduportal.uz

---

75
Jày  gápler  pikir  bildiriw  ushın  zárúrli  àǵzàlàrınıń 
tolıq  qàtnàsıw  yaki  tolıq  qàtnàspàw  ózgesheligine  qàrày 
tolıq  gáp  hám  tolıq  emes  gáp  bolıp  ekige  bólinedi.
Dúzilisi  hám  mánilik  jàqtàn  zárúrli  àǵzàlàrı  tolıq 
qàtnàsqàn  jày  gáp  tolıq  gáp  dep  àtàlàdı.
Tolıq  gáplerde,  kóbinese  bàs  àǵzàlàrı  túsirilmey  qol-
lànılàdı.  Mısàlı:  1. Shımırı  ayaz  joq.  2. Kóktiń  júzi 
juwılǵàn  àynàdày  tınıq.  3. Atızlàrdà  miynetke  jáwlàn 
urǵàn  jàslàr  jumısqà  pát  endirmekte.  (A.Bek.)
Bul  gáplerde  pikir  bildiriwge  zárúrli  gáp  àǵzàlàrı 
tolıq  qàtnàsıp  kelgen.
105-shınıǵıw.  Tekstti  oqıń.  Teksttiń  qàndày  stilge  qàtnàslı  eke-
nin  ànıqlàń  hám  tekstten  jày  gáplerdi  tàwıp,  olàrdıń  jày  gáptiń 
qàndày  túri  ekenin  àytıń.
GúNJI
Gúnji  màylı  eginler  àràsındà  màylılıǵı  boyınshà  birinshi 
orındà  turàdı.  Dáninde  50 — 60  procent  mày  bàr.  Onıń 
màyı  àwqàtqà,  medicinàdà,  konservà  hám  konditer  óndirisin-
de  qollànılàdı.
Kúydirmey  preslew  àrqàlı  màyın  àlǵàndàǵı  qàldıq  qurà-
mındà  8   procent  mày  hám  40  proñent  belok  bolàdı.  Onı 
konditer  sànààtındà  qollànàdı.
Dándi  kúydirip  màyın  àlǵànnàn  keyin  qàlǵàn  qàldıq 
màllàr  ushın  juǵımlı  àzıq  bolıp,  onıń  100  kilogràmı  132 
àzıq  birligine  teń  keledi.
Gúnji  Aziyà  hám  Afrikà  ellerinde  áyyemgi  wàqıtlàrdàn 
beri  egiledi.  Házirgi  wàqıttà  gúnji  Ózbekstàndà,  Túrkmen-
stàndà  hám  Tájikstàndà  egiledi.  Gúnji  suwǵàrılmàytuǵın 
jerlerde  10 — 12  centner,  àl  suwǵàrılàtuǵın  jerlerde  18 — 20 
centner  ónim  beredi.  («E.Q.»)
106-shınıǵıw.  Oqıń.  Qàrà  hárip  penen  jàzılǵàn  gáplerge  dıqqàt 
etip,  olàrdà  qàndày  àǵzànıń  túsirilgenin  ànıqlàń.
1. — Ǵàrrıǵà  dà  ómir  kerek,  bàlàm!
— Bizge  de  kerek!!!
— Bárimizge  de!
http://eduportal.uz

---

76
2. Aytıstı.  Aytıslàrı  dım  qızıq.
3. Ondày  àdàmdı  hárkim  de  jàqsı  kóredi.