M. Behbudiy nomidagi Samarqand viloyat pedagog kadrlarni qayta

2.2. Tarmoqlanuvchi jarayonlarni algoritmlash
. 
Shunday hisoblash jarayonlari mavjud bo‘ladiki, bunda qo‘yilgan ayrim 
mantiqiy shartlarning bajarilishiga qarab, bu jarayonlar bir nechta tarmoqqa 
bo‘linadi. Hisoblash jarayonlarining shundayiga tarmoqlangan deb ataladiki, unda 
u birlamchi yoki oraliq ma‘lumotlar xususiyatidan kelib chiqqan holda bir yoki bir 
necha yo‘nalish bo‘yicha bajarilishi mumkin bo‘ladi. Bunda har bir yo‘nalish 
hisoblash jarayonining tarmog‘i hisoblanadi. U yoki bu tarmoqning tanlanishi 
mantiqiy shartlarning bajarilishini tekshirish asosida ta‘minlanadi. Aniq bir holda 
jarayon faqat tarmoqlarning bittasi bo‘yicha bajariladi. Boshqa tarmoqlanish-
larning bajarilishi mumkin emas.Tarmoqlanuvchi struktura odatda qandaydir 
mantiqiy shartni tekshirish blokini o‘z ichiga oladi. Tekshirish natijasiga ko‘ra, 
a 
r 
R 
r 

---

tarmoq deb ataluvchi u yoki bu amallar ketma-ketligi bajariladi va shu 
tarmoqlardan hyech bo‘lmaganda bittasi bajariladi.
Shartni tekshirish natijasi faqat ikki hil bo'lganda: bajarilgan hoi uchun «Ha» 
(yoki «+»), bajarilmagan hoi uchun «Yo'q» (yoki «—») belgilari qo'yiladi
Tarmoqlanish matematik ifoda qiymatining ishorasi bo'yicha bo'lganda 
(arifmetik shart): «>» — musbat, «<» — manfiy va «= » — nolga teng belgilar 
qo'yiladi . Ana shunday jarayonlar uchun algoritmlar tuzishda tarmoqlanuvchi
algoritmlardan foydalaniladi. 
Tarmoqlanuvchi algoritm to‘la va qisqartirilgan ko‘rinishda berilishi 
mumkin. Ular quyidagicha sxema orqali ifodalanadi:
ha yo‘q ha yo‘q 
shart shart 
1 - amal 2-amal amal 

a) to’la ko’rinish b) qisqartirilgan ko’rinish
Tarmoqlanuvchi jarayon uchun algoritm tuzishga doir misollar keltiramiz. 
1-misol.
Ixtiyoriy berilgan x va y sonlaridan eng kattasini topish algoritmini 
tuzing. 
Yechish.
Buning uchun berilga ikkita sonni taqqoslaymiz: agar