M. Behbudiy nomidagi Samarqand viloyat pedagog kadrlarni qayta

1- misol.
5
3
4
2
2
3




x
x
x
y
funksiyani x ning ixtiyoriy qiymatlarida 
xisoblash algoritmini tuzing. 
Yechish. Algoritmning blok sxema Algoritmning matn ko‘rinishi: 
ko‘rinishi: 
2-misol.
)
)(
)(
(
c
p
b
p
a
p
p
S




Geron 
formulasidan 
foydalanib 
uchburchak yuzini hisoblash algoritmini tuzing. 
Yechish.
Bu yerda boshlang'ich ma'lumotlar: 
a, b, с 
uchburchak tomonlari. 
Shuning uchun 
a, b, с 
e 
R 
va 
a>0, b>0, c>0, 
ya'ni 
a, b, с 
— o'zgaruvchilar nomi; 
ular haqiqiy son qiymatlar qabul qiladi. Yana, bu uch son uchburchak tomonlarini 
ifoda qilishi uchun ularning istalgan biri qolgan ikkitasi yig'indisidan katta 
bo'lmasligi, ya'ni 
a
shartlar bajarilishi kerak. Shunday qilib, 
o'zgarish ko'lami ana shu munosabatlar bilan aniqlanar ekan.
boshlash 
х ni kiriting 
5
3
4
2
2
3




x
x
x
y
5
3
4
2
2
3




x
x
x
y
tamom 
Y ni chiqarish 
boshlash 
Ma’lum.kiritish
маълумотлар 
А1 
Аn 
chiqarish 
tamom 
1.Boshlash.
2. x ni kiritish.
3.
5
3
4
2
2
3




x
x
x
y
ni
qiymati-
ni hisoblash.
4. y ni qiymatini chiqarish.
5. Tamom

---

Geron 
formulasi bilan uchburchak yuzini hisoblash uchun uning yarim 
perimetrining qiymati kerak. Demak, 
p 
o'zgaruvchining qiymati oraliq ma'lumot 
bo'ladi. Yuqoridagi shartlarda 
p>b. 
Yakuniy natija: S — uchburchak yuzi S>0 
qiymatlar qabul qiladi. 
Takrorlash uchun savollar 
1.
Algoritm tushunchasi qanday paydo bo‘lgan?
2.
Algoritmga qo‘yiladigan talablarni sanab o‘ting.
3.
Algoritmning qanday xossalarini bilasiz?
4.
Masala yechimi algoritmini tuzishda qanday qoidalarga amal qilish lozim?
5.
Chiziqli algoritm deb nimaga aytiladi?
6.
Chiziqli algoritmni bajarilish tartibini ayting.
Mustaqil bajarish uchun mashqlar 
1. Asosi uzunligi va balandligi bilan berilgan uchburchak yuzasini hisoblash 
algoritmini tuzing. 
2. To‘g‘rito‘rtburchakning perimetri va yuzsin hisoblash algoritmini tuzing.
3. Jismning potensial energiyasini hisoblash algoritmini tuzing. 
4. Tomonlaridan biri va balandligi bilan berilgan parallelogramning yuzasini 
hisoblash algoritmini tuzing. 
5. Kvadratning perimetri va yuzasini hisoblash algoritmini tuzing.
6. Jismning kinitek energiyasini hisoblash algoritmini tuzing. 
7. Asoslarining yig‘indisi va balandligi berilgan trapetsiyaning yuzasini 
hisoblash algoritmini tuzing.
)
)(
)(
(
c
p
b
p
a
p
p
S




boshlash 
a.,b, c 
2
c
b
a
p



S ni chiqarish 
tamom 

---

8. Teng tomonli uchburchakning perimetri, medianasi va yuzasini hisoblash 
algoritmini tuzing.
9. Tomonlari va ular orasidagi burchgi berilgan parallelogramning 
diagnollarini hisoblash algoritmini tuzing.
10. Uchta tomoni bo‘yicha berilgan uchburchakning yuzasini hisoblash 
algoritmini tuzing.
11. To‘g‘riburchakli paralllilopipedning hajmi, to‘la sirtining yuzi, qirralar 
y‘ig‘indisini hisblash algoritmini tuzing.
12. Radiusu berilgan aylanaga ichki chizilgan to‘g‘ri oltiburchakning 
perimetri va yuzasini hisoblash algoritmini tuzing. 
13. a,b,c sonlarining o‘rta arifmetigi va o‘rta geometrigini hisoblash 
algoritmini tuzing. 
14. Geometrik progressiyaning birinchi hadi va maxraji berilgan bo‘lsa, 
uning n –hadi va n ta hadlar yig‘indisini hisoblash algoritmini tuzing. 
15. Quyida berilgan shakllarning shtrixlangan sohalarini yuzalarini hisoblash 
algoritmini tuzing.