М авж уда қам идовл н и го ра с у л а й м о н о в а эски ўзбек ёзуви

'з-1 
-3-
 
> 0 ' 
3
-'
! 5
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Касра (зир). Фатҳа ҳаракатига карама карши ўлароқ ҳарфларнинг 
тагига қўйиладиган белги «касра»дир. У форс- гожик тилида «зир» деб ҳам 
аталади ва «ост», «таг» деган маъноларни ифодалайди. Касра ёзувда қисқа 
«и» унли товушини билдиради ва ўзлашган сўзлардаги ундош товушлар 
тагига қўйилади:
'-О 
^
Замма (пиш, пеш). Бу белги араб тили грамматикасқда «дешлш» 
деб ҳам номланади. Форс-тожик тилида эса «пиш», «пеш» деб юритилади. 
Бу ҳаракат қисқа «у» унли товушини ифодалайди:
Шунингдек, бу ҳаракат араб тилидан ўзлашган сўзлар устига 
қўйилади. Умид, устоз, устихон каби сўзлар замма кўйилган алиф билан 
ёзилади.
1- 
топш ириқ. Берилган сўзларни ўқинг, ҳаракатларни тегишли 
жойларга қўйиб дафтарингизга кўчиринг.
'л_я'
2- 
топш ириқ. Қуйидаги сўзларни эски ўзбек ёзувига ўгиринг ва ҳар 
бир сўзни беш қатордан дафтарингизга кўчириб ёзинг:
Оро, зовур, зўр, арра, рўз, озор, овоз, ов, дард, руд, даво, зар,
жар.
Ташдид ( _ ) сўз ўзагида икки ундош товуш ёнма-ён келганда, 
улардан битгаси ёзилиб, унинг устига қўйилади. Бу белги тушган ундош 
товуш шиддат билан, иккилантирилган ҳолДа талаффуз этилади. Ташдид 
«жкшантириш», «кучайтириш» деган маъноларни билдиради. Асосан 
араб ва форс тилидан ўзлашган сўзларда қўлланилади:
3- 
топш ириқ. Қуйидаги сўз ва харфий пирикмаларни ўқинг ка 
ташдид белгисини қўйиб кўчиринг.
Оввор, даввор, изза, ризза, урра^дайво, ва;ша, дарра, арра.
4- 
тонш ириқ. Утилган ҳарфлар^й^^срорланг ва уларнинг ўрнини 
алмаштириб сузлар ясанг ҳамда араб'ЙЙЯоеида дафтарингизга кўчириб 
ёзпнг
16
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Изоҳли сўзлар
»дд - сариқ
■*!_>! - баён қилмок
•1
_}_>’■> - мақтов, дуо, яхшилик тилаш
■»_>’■> - суюқ нарсанинг қуйқаси (майнинг қуйқаси)
Ьл д - вазирлар
'•О - дарвешларнинг устки кийими 
_>>>> - айланиш, давр қилиш