М. А.Ҳамроев она тилидан маърузалар


-§. Бош гапдаги маълум бир бўлакни изоҳлаб келадиган эргаш гаплар



Download 1,58 Mb.
bet117/149
Sana23.02.2022
Hajmi1,58 Mb.
#143462
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   149
Bog'liq
2 5249198115935750579

2-§. Бош гапдаги маълум бир бўлакни изоҳлаб келадиган эргаш гаплар


1. Эга эргаш гап бош гапдаги олмош билан ифодаланган эгани изоҳлаган эргаш гапдир. Эга эргаш гап бош гап билан биргаликда эга эргаш гапли қўшма гап ҳисобланади. Эга эргаш гап -ки боғловчиси ва феълнинг шарт майли қўшимчаси -са ҳамда сўроқ ва кўрсатиш олмошлари (кимки – у, кимки – ўша, кимки- ўзи, нима – ўша, нимаикиҳаммаси) ёрдамида боғланади: Кимки ёмонлар суҳбатидан қочса, у яхшилар суҳбатига эришади. Баъзан бош гап таркибидаги кўрсатиш олмоши билан ифодаланган эга туширилиши мумкин: Сизга аёнки, сиз ўз оилангиздасиз. Бу гапда шу (эга) туширилган. Схемаси қуйидагича:

1. Ким ...............-са, у ............
2. Ким ..........-са, ўзи ............
3. Кимки .........-са, у ..............
4. Кимда-ким ......-са, у .........

5. Нимаики .........-са, ўша ........ .
6.Нима ..............-са, ўша............. .
7. Шуниси .............-ки, ............... .
8. .....................-ки, ................... .


2. Кесим эргаш гап бош гапдаги олмош билан ифодаланган кесимни изоҳлаган эргаш гап бўлиб, у бош гап билан биргаликда кесим эргаш гапли қўшма гапни ҳосил қилади: Уч оға-ини ботирларнинг энг яхши фазилати шуки, улар халқдан ажралиб қолишни истамайдилар. Кесим эргаш гаплар бош гапга -ки боғловчиси, ўрин-пайт ва бош келишигидаги шу, кимсан олмошлари ёрдамида боғланади. Баъзан бош гапдаги олмош билан ифодаланган кесим туширилади: Яхшиси, сен дарсингни тайёрлагин. Схемаси қуйидагича:

1. .............шуки, ................ .
2. ..........шу ердаки, .......... .
3. ......... шудирки, ............ .

4. .............шундаки, .............. .
5. ......... шундайки, ............... .
6. ........шундан иборатки, ............... .




Download 1,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   149




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish