M. A. Hamrayev d. A. Muhamedova d. X. Shodmonqulova



Download 1,05 Mb.
bet65/274
Sana07.11.2022
Hajmi1,05 Mb.
#861701
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   274
Bog'liq
M. A. Hamrayev d. A. Muhamedova d. X. Shodmonqulova

Morfologik tamoyil. Bu tamoyilga ko`ra so`zlar va ularning tarkibiy qismlari talaffuz qilinishiga qarab emas, asliga muvofiq yoziladi. Masalan: 1) maktab, kitob, borib, kelib, yuzlab, kuylab, ozod, obod kabi so`zlarning oxiridagi b va d undoshlari p va t tarzida aytilsa ham, asliga muvofiq b va d yoziladi; 2) bog‘bon, kaptarboz kabi so`zlar tarkibidagi yasovchilardan b undoshi v tarzida aytilsa-da, asliga muvofiq b yoziladi; 3) shanba, manba, sunbul kabi so`zlar tarkibidagi n undoshi m tarzida aytilsa ham, asliga muvofiq n yoziladi; 4) do‘st, past, sust, farzand, xursand kabi so`zlarda yonma-yon kelgan undoshlarning oxirgisi talaffuz qilinmaydi, ammo yozuvda saqlanadi.
Morfologik tamoyil orfografiyaning yetakchi tamoyili sanaladi.
Etimologik-an`anaviy tamoyil. Bu tamoyilga ko`ra, boshqa tillardan (masalan, arab, rus yoki rus tili orqali boshqa tillardan) o`zlashgan so`zlar hozir ham o`tmishdagi shakliga muvofiq yoki o`zi mansub bo`lgan tildagi shaklini o`zbek imlosida ham saqlagan holda yoziladi. Masalan: 1) muomala, muhokama, munosabat kabi so`zlar arab tilidan o`zlashgan bo`lib, ularning uchinchi bo`g`inidagi a unlisi i tarzida aytiladi, ammo yozuvda etimologik-an`anaviy shaklini
saqlaydi; 2) ocherk, tonna, kosmos, pochta kabi so`zlarning urg`uli bo`g`inidagi o unlisi o`zbekcha o’ tarzida aytilsa ham, rus tilidagi shakliga mos ravishda o yoziladi. 3) samolyot, kometa, morfema, direktor, traktor kabi so`zlarning urg`usiz bo`g`inidagi o unlisi a yoki i tarzida aytilsa ham, rus tilidagi shakliga muvofiq ravishda o tarzida yoziladi; 4) televizor, telefon, gerbariy kabi ruscha–baynalminal so`zlarning urg`usiz bo`g`inlarida kelgan e unlisi i tarzida talaffuz qilinadi, lekin rus tilidagi shakliga mos ravishda e saqlanadi.

Download 1,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   274




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish