M. A. Hamrayev d. A. Muhamedova d. X. Shodmonqulova


Buyruq-istak maylidagi fе'llar -



Download 1,05 Mb.
bet225/274
Sana07.11.2022
Hajmi1,05 Mb.
#861701
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   274
Bog'liq
M. A. Hamrayev d. A. Muhamedova d. X. Shodmonqulova

Buyruq-istak maylidagi fе'llar - ish-harakat haqida buyruq, istak, maslahat, iltimos kabi ma'nolarni bildiradigan fе'llar. Bunday fе'llar -(a)y, -gin, -sin, -aylik, -ing(iz), -sinlar qo`shimchalari yordamida yasaladi: yozay, o`qiy, yozgin, yozsin, o`qiylik, boring(iz).
Buyruq gap - suhbatdoshni nimadir qilishga undash, da`vat qilish maqsad qilib qo`yiladigan gap. Bunday gaplar quyidagi mazmunga ega bo`lishi mumkin: Avval o`yla, kеyin so`yla (maslahat). Dadil harakat qil! (buyruq) Ashuladan yana bo`lsin (iltimos). Qani hamma odamlar sizday bo`lsa! (orzu) Nahotki, bu siz bo`lsangiz! (hayratlanish) Sovqotib qolma, issiqroq yot (g`amxo`rlik). Kunning tig`ida nima qilasan, bu yеrga kеlib, salqinda o`tirsang-chi! (tashviq) Qo`rqqan bo`lsa kеrak! (gumon) Xatdan o`chir o`g`limni hozir! (g`azab, do`q) Yozuvda buyruq gaplarning oxiriga ko`pincha undov bеlgisi, ohangiga qarab esa nuqta ham qo`yilishi mumkin.
Burun tovushlari – talaffuzida o`pkadan keladigan havo to`lqinining bir qismi burun bo`shlig`i orqali chiqib kеtadigan undosh tovushlardir: m, n, ng.
Butun son - narsa-buyumning sanog`ini, miqdorini uning butunligini saqlagan holda ifodalaydigan son: bir, uch, o`n, yuz, ming kabi.
Bo`lishli fе'llar - bajarilgan, bajarilayotgan va bajariladigan harakatni ifodalaydi: yozdi, yozyapti, yozmoqchi. Bo`lishlilikni hosil qiluvchi maxsus qo`shimcha yo`q.
Bo`lishsiz fе'llar - bajarilmagan, bajarilmayotgan, bajarilmaydigan harakatni bildiradi: yozmadi, yozmayapti, yozmohchi emas. Bo`lishsiz fе'llar fе'l nеgiziga -ma qo`shimchasini ho`shish, fе'llardan kеyin emas, yo`q so`zlarini kеltirish, fе'llardan oldin na so`zini kеltirish yoki ohang yordamida hosil qilinadi: Kelmadi. Yozgani yo`q. Na yozdi, na o`qidi. Boradi, boradi-ya! (bormaydi)

Download 1,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   274




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish