Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

 Халқаро савдо маркази 
-
 
Жаҳон савдо ташкилоти ҳамда 
Савдо ва тараққиёт бўйича Бирлашган Миллатлар Ташкилоти 
конференциясининг 
халқаро 
савдони 
тезкорлик 
ва 
омилкорлик билан ривожлантиришда техник ҳамкорлик 
қилувчи органи ҳисобланади. Халқаро савдо маркази БМТ 
нинг техник маркази сифатида экспортни кенгайтириш ва 
импорт операцияларини такомиллаштиришда иштирок этиб, 
тараққиётнинг 
амалий 
дастурини 
ишлаб 
чиқишда 
ривожланаётган малакатларга ва иқтисодий ўтиш даврини 
бошдан кечираётган давлатлар билан ҳамкорлик қилади. 
Марказ БМТ ва ЖСТ томонидан ташкил этилган шўъбв 
органи ҳисобланиб, ЮНКТАД орқали фаолият кўрсатади. Бош 
қароргоҳ 
тадбирлари 
БМТ 
ва 
ЖСТ 
томонидан 
молиялаштирилади. Техник ҳамкорлик дастури БМТ 
тараққиёт дастури ҳисобига субсидия қилинади ва айрим 
шахслар, ҳукуматлар ҳамда ташкилотларнинг ихтиёрий 
бадаллари ҳисобига амалга оширилади. 
Халқаро тараққиёт ассоциацияси –
иқтисодий аҳволи 
ночор давлатларга имтиёзли молиявий ёрдам беради. 
Ассоциацияни бошқариш Ҳалқаро тикланиш ва тараққиёт 
банки 
зиммасига 
юклатилган. 
Ҳалкаро 
тараққиёт 
ассоциацияси қарзлари кредит сифатида аҳоли жон бошига 
йиллик даромад 925 доллардан кам бўлган мамлакатларга 
берилади. Фоизсиз кредитлар 35 - 40 йил муддатга берилади, 
маъмурий харажатларни қоплш учун ушлаб қолинадиган 
улуш бундан мустасно. Асосий маблағ 10 йиллик имтиёз 
даври ўтганидан сўнг тўлана бошланади. Ҳалкаро тараққиёт 
ассоциациясининг 
асосий 
ресурсларини 
донор 
- 
ҳукуматларининг бадаллари ташкил этади. Ушбу бадаллар 
асосан, ассоциациянинг молиявий жиҳатдан қудратли 
аъзоларидан тушади, аммо донор - мамлакатлар орасида 
Ҳалқаро тикланиш ва тараққиёт банкининг қарзларини ҳам 

---

- 371 - 
оладиганлар бор. Ҳар уч йилда донорга Ҳалқаро тараққиёт 
ассоцияцияси заҳираларни “тўлдириш” учун мурожат этилади. 
Ҳалқаро тараққиёт ассоцияцияси кўпгина маблағни экологик, 
шунингдек, ҳотин-қизлар аҳволи билан боғлиқ лойиҳаларга 
сарфлайди.