Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

Маҳсулотнинг 
ишлаб 
чиқариш 
таннархи 
– 
етиштирилган бир бирликдаги маҳсулотга сарфланган ишлаб 
чиқриш харажатларининг суммаси. 
Маҳсулотнинг материал сиғими 
– хом ашё, материаллар 
ва бошқа моддий ресурсларнинг маҳсулот бирлигига 
сарфланувчи харажатлари. Материал сиғимини камайтириш 
тайёр маҳсулот ва материалларни кўпайтириш, маҳсулот 
таннархини камайтириш ва хом ашё тармоқларини 
ривожлантиришга сарфланувчи харажатларни камайтиришга 
имкон яратади 
Маҳсулотнинг меҳнат сиғими – 
меҳнат унумдорлиги 
кўрсаткичларига тескари бўлган катталик. Моддий ишлаб 
чиқариш соҳасида сарфланган меҳнатнинг ишлаб чиқарилган 
маҳсулот ҳажмига нисбати орқали аниқланади.

Маҳсулотнинг техник даражаси – 
баҳоланаётган 
маҳсулотнинг техник такомиллашганлигини белгиловчи, 
унинг базис кўрсаткичларига мос келувчи кўрсаткичларни 
таққослашга асосланган маҳсулот сифатининг нисбий 
тавсифномаси. 
Маҳсулотнинг яшаш даври 
– маҳсулот ҳаётининг бешта 
босқичинининг алмашиниш даври: ишлаб чиқиш, ишлаб 
чиқариш, бозорга чиқиш, ўсиш, бозорнинг тўйиниши ва 
маънавий эскириш. 
Машиналашган ишлаб чиқариш – 
монуфактурага 
уюшган 
ходимлар 
меҳнатига 
машиналарнинг 
жорий 
қилиниши натижасида вужудга келади. 
Маънавий бойлик
– ашёвий - буюм кўринишига эга 
бўлмаган номоддий қимматликлардан ва инсониятнинг 
интеллектуал салоҳияти натижаларидан иборат. 
Маънавий рағбатлантириш
– инсонни унинг фаолият 
натижалари асосида орден, медал, фахрий ёрлиқ, ҳурмат 
тахтасига киритиш каби шиаклларда тақдирлашдир. 

---

- 241 - 
Менежер
(ингл. - бошқарувчи) - корхонани замонавий 
усуллар асосида ёлланма профессионал бошқарувчи. Банк - 
молия муассасалари ва турли хил компанияларнинг раҳбар 
ходимлари, шунингдек, банк синдикатларининг раҳбарлари 
ҳам менежер дейилади. Ҳозирги бозор иқтисодиёти 
шароитида ишлаб чиқаришни ва товарлар ҳаракатини ташкил 
қилишда менежер муҳим ўрин тутади. Улар ишлаб чиқариш 
ва савдо - сотиқни юқори даражага кўтарган алоҳида 
ижтимоий қатламни ташкил қилади.