Лрмакогнозия фармаи'втика и н с т и т у т д а р и

АСАЛ
Асал ж у д а хам фойдали, бебахо о в к ат махсулоти булиб, турли 
ка сал л и кларн и д а в о л а ш учун ку л л а н и л а д и га н кенг таъсир кррса- 
тувчи доривор восита. У хар хил биологик ф аол м о д д а л а р га бой. 
Т арк и б и да 100 д ан о ртик биологик ф аол м од д ал ар б^либ, у л а р д а н энг 
мухимлари углеводлар, ферм ентлар, в итаминлар, минерал ва б о ш к а
м од д ал ар хисобланади.
А сал тар к и б и д а углеводлар (36,75 % гача глюкоза, 40,35 % гача 
ф руктоза, 3 % гача с а х а р о з а ва 5 % гач а декстрин ), ам и л а за , 
и нвертаза, гликогеназа, д и а с т а з а , п ероксидаза ва б о ш ка ферментлар, 
В ь Вг, В6, Н, К, С, Е, Р Р ва б ош ка витаминлар, каротин, минерал 
м од д ал ар (м икроэлементлардан марганец, алюминий, силиций, бор, 
хром, мис, литий, никель, кургош ин, к а л а й , рух, осмий ва б о ш к а л а р ) , 
оксил, орган и к (олма, вино, лимон, сут, о к с ал ат) кислоталар, биоген 
сти м ул яторлар ва б о ш к а б ири км ал ар бор.
А сал ял л и гла н и ш га ва ал л ер ги яга к а р ш и , бактерицид, а н ти ­
септик, ухлатувчи, я р а л а р н и н г битишини тезлатувчи, протистоцид 
каби т а ъ с и р л а р г а эга. Ш унга к а р а м а й а с а л хози рча илмий тиббиётда 
расмий к^л л ан и л м ай д и . Л ек ин ж у д а кади м з а м о н л ар д ан х а л к
т а б о б а т и д а турли ка сал л и кл ар н и д а в о л а ш м а к с а д и д а кенг р ав и щ д а 
к у л л ан и л и б келинади.
Х а л к т а б о б ати д а а с а л ю рак-кон томирлари, меъда-ичак, асаб, 
н а ф а с й уллари (ларингит, бронхит, упка ялл и глани ш и , бронхиал 
а с т м а ) , ж н г а р (с а р и к к а с а л ) , буйрак, гинекологик, тери ка сал л и кл а- 
рини х а м д а я р а л а р н и , стоматит, гингивит ва б о ш к а ка сал л и кл арн и
д а в о л а ш д а ва уларнинг олдини олиш да к ул л ан и ла д и . Асални 
гипертония касал л и гид а, уйкусизликда, к а б з и я т х о л л ар д а (юмшок- 
сурги си ф ати д а) хам фойдаси катта.
А С А Л А Р И И Ш Л А Б Ч И К А Р А Д И Г А Н М А Х .С У ЛО ТЛА Р
38—5121
593

---

Асосан асални ж у д а фойдали п архез таом си ф ати д а турли 
к а сал л и кл арн и н г олдини олиш да ах а м и яти катта. Чунки у б о ш к а
доимо истеъмол к и л ин ад и ган к а н д л а р г а нисбатан тез в а 'я х ш и хазм 
булади. Ундан т а ш к а р и , асал тарк иб и даги куп микдордаги глюкоза 
ф а к а т юкори д а р а ж а л и туйимли о в к а т булиб колмай, у ж и гарнинг 
з а х а р г а к а р ш и кураш иш ва организмни химоя килиш кобилиятини, 
ю рак-кон том ирлар системасининг тонусини хам да организмнинг 
юкумли к а с а л л и к л а р г а чидамлилигини (к а р ш и кураш иш коб и ли яти ­
ни) ан ч а кучайтиради. Асалнинг ш и ф об ахш хусусияти углеводл ардан
т а ш к а р и , уни тар к и б и д а ян а турли в итаминлар, микроэлементлар, 
органик кислоталар, ферм ентлар ва б о ш к а л а р н и н г булиш ига боглик. 
Бу м од д ал ар киши орган и зм и га комплекс таъ си р ку'рсатади.