Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti



Download 4,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/548
Sana01.01.2022
Hajmi4,35 Mb.
#290679
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   548
O‘lchash.  Bu  metod  yordamida  o‘lchanadigan  buyum  va  o‘lchov 

birligi, miqyosi yoki etaloni (metr, kilogramm, minut, litr, harorat, rang 

kabilar) o‘rtasidagi nisbat orqali belgilanadi. Aniq o‘lchovga ega bo‘lish 

uchun  maxsus  asbob  va  anjomlardan  foydalaniladi.  O‘lchov  ilmiy  va 

amaliy faoliyatda muntazam qo‘llaniladi. U kriminalistikada hodisa yuz 

bergan  joyni  va  ashyoviy  dalillarni  o‘rganishda,  ekspertiza  va  boshqa 

tergov harakatlari o‘tkazishda foydalaniladi.  

Tasvirlash.  Mazkur  metod  vositasida  tadqiq  etilayotgan  ob’ektlar 

belgilari  va  xossalari  tasvirlab  yoziladi  (sanaladi).  Bu  uslub  ob’ekt 

haqida  to‘la  tasavvur  hosil  qilish  yoki  alohida  tomonlari,  tarkibiy 

qismlari  to‘g‘risida  xulosa  qilish  imkoniyatini  beradi.  Tasvirlash  sifatli 

va miqdorli, tuzilmali va funksional, to‘la va to‘liq emas va h.k. bo‘lishi 

mumkin. U og‘zaki va yozma shaklda, shu jumladan raqam, rasm, ramz 

va boshqacha tarzda amalga oshiriladi.  

Buyum va voqeliklarni bevosita va bilvosita tasvirlash turlari bor. 

Birinchi  holatda  kriminalist  tekshirilayotgan  ob’ektning  belgilarini, 

ya’ni  shaxsan  o‘zi  qabul  qilgan,  his  etgan  narsani  tasvirlaydi,  ikkinchi 

holatda boshqa odamlar ko‘rsatgan  belgilar asosida,  masalan, guvohlar, 

jabrlanganlarning so‘zlari asosida shaxs qiyofasini tasvirlaydi. 

Qiyoslash  ma’lum  tartibda  bajariladigan  tasvirlash  va  solishtirib 

ko‘rish  elementlari  bilan  bog‘lab  olib  borishdir.  Jumladan, 

kriminalistikada  odamning  tashqi  qiyofasini  so‘z  orqali  ifodalash, 

ta’riflab  berish  anatomik  va  funksional  belgilar  yordamida  amalga 

oshiriladi. Izchilligi, belgilarining soni va so‘z tarzidagi ifodasi ma’lum 

tasvirlar  vositasida  bayon  etiladi.  Bunday  tasvirlarda  solishtirish 

elementlari ancha ahamiyatli o‘rin egallaydi. 

Qiyoslash  metodini  qo'llash  mantiqning  ikki  qoidaga  javob  berishi 

kerak:  

1)  ob'ektiv  voqelikning  bir  hilda  predmetlari  va  hodisalarini,  bir 

turdagi tushunchalarni qiyoslashga yo'l qo'yiladi;  

2) qiyoslashda muhim ahamiyatga molik belgilardan foydalaniladi. 

 



 

18 


Eksperiment. Uning zaminida tekshirilayotgan hodisani o‘rganish 

va  uning  boshqa  hodisalar  bilan  aloqasini  aniqlash  maqsadida 

o‘tkaziladigan  ilmiy  asoslangan  tajriba  yotadi.  Bunda  tekshirilayotgan 

hodisa sun’iy ravishda iloji boricha to‘la va aniq takrorlanadi. 

Eksperiment  kuzatuv  bilan  birga  olib  boriladi,  ammo  bu  mazkur 

metodlar 

aynan 

bir 


xil 

ekan, 


degan 

ma’noni  bildirmaydi. 

Eksperimentning  o‘ziga  xos  belgisi  kuzatilayotgan  hodisa  jarayoniga 

eksperiment o‘tkazuvchining faol aralashuvidan iborat. Kriminalistikada 

eksperimental  tekshirish  va  aniqlab  olish,  ba’zi  hollarda  tergov  yoki 

sudda  ko‘rilayotgan  ish  yuzasidan  ahamiyatli  bo‘lgan  yangi 

ma’lumotlarni  olish  uchun  o‘tkaziladi.  Tergov  eksperimenti,  albatta, 

protsessual shaklda amalga oshiriladi. 

Ekspertizani  amalga  oshirishda  ham  ilmiy  tadqiqotga  xos 

sharoitlarda  eksperiment  o‘tkaziladi.  Eksperimentlar-ning  umumiy 

tomonlari  ilgaridan  tayyorlangan  sharoitda  o‘tkaziladigan  tajribalar, 

olingan  natijalar  bo‘lib,  ularning  to‘g‘riligi  sinab  ko‘rish  orqali 

kafolatlanadi. 


Download 4,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   548




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish