E’tibor qiling! Kriminalistik texnika tekshiruvining
ob’ektlari:
- turli hujjatlardagi tadqiqot qilinuvchi rekvizitlar (matn, imzo,
pul-to‘lov hujjatlari, qimmatbaho ashyoviy boyliklarni olish-sotish
kabi
harakatlarni
ifodalovchi
hujjatlar,
shaxsiy
hujjatlar,
ma’lumotnomalar va boshqalar);
- pul-to‘lov hujjatlari, naqd pul kirimi va to‘lovi bo‘yicha turli
operatsiyalarni aks ettiruvchi chek daftarchasi, kirim-chiqim
orderlari, kassa daftarchasi, to‘lov hujjatlari, turli kvitansiyalar,
deponent kartochkalari.
129
qilish va ozod etish haqidagi buyruqlar, shartnomalar, taklifnomalar,
shaxsiy varaqalar, kasallik tarixi va boshqalar tashkil etadi.
Tekshiruv ob’ektlariga hujjatlardan tashqari yozuv vosita va
ashyolari,
hujjatning
rekvizitlarini
va
belgilarini
bajarishda
foydalaniladigan turli buyoq vositalari, qog‘oz, yozuv qurollari, elim
hamda yozuvni aynitish moddalari kiradi.
Hujjat materiallarini tekshirishda hal qilinishi lozim bo‘lgan
E’tibor qiling! Hujjatlarni texnikaviy usulda tekshiruv
vazifalari quyidagilardir:
1. Hujjatning tayyorlanish uslubini aniqlash;
2. Hujjat mazmunini o‘zgartirish usulini aniqlash;
3. Ko‘rinadigan va oddiy ko‘z bilan ko‘rinmaydigan yozuvlarni
aniqlash;
4. Hujjatlarning asil birlamchi ko‘rinishini tiklash;
5. Hujjatlar bajarilgan, qo‘llanilgan uskunalar, vositalar, qurollar
va materiallarni identifikatsiya qilish;
6. Hujjatlarni qalbakilashtirishdan muhofaza qilish choralarini
ishlab chiqish.
E’tibor qiling!
Sud-texnik ekspertizaning
asosiy turlarini
quyidagilardan iborat:
- hujjatning birlamchi mazmuni o‘zgartirilganligini aniqlovchi
ekspertizalar (o‘chirish, qo‘shimcha yozuvlar kiritish, qo‘shimcha
belgilar chizish, yuvish);
- hujjatdagi muhr va shtamp izlarini (akslarini) aniqlovchi
tekshiruv;
- matnning mashinkada yozilgan shaklini tekshirish. Bunga
boshqa qog‘ozga nusxa ko‘chirish vositalari, jumladan EHM,
ko‘paytiruvchi moslamalarda tayyorlangan matnlar ham kiradi;
- hujjatning davlat belgilari va tipografik blankalarini tekshirish;
-
qalbakilashtirishdan
asrovchi
maxsus
vositalar
bilan
ta’minlangan hujjatlarni tekshirish;
- qayta yopishtirilgan fotosuratlarni aniqlash;
- ob’ektlarning ayrim qismlari bo‘yicha butunni tiklash;
- imzolarni texnik qalbakilashtirilganligini tekshirish;
- kuygan hujjatlarning matnini tiklash;
- hujjat ustidan bostirib yozish oqibatida qolgan rangsiz chiziqlar
bo‘yicha matn mazmunini aniqlash;
- ustidan chizib o‘chirilgan, chaplashtirib yuborilgan, ustiga
modda to‘kilgan, yozuvlar mazmunini tiklash;
- rangi uchib ketgan yozuvlarni tiklash;
130
vazifalar uning tarkibini, turini, markasini, ishlab chiqargan zavodini
aniqlash, u yoki bu hujjat materiallarning aniq hajmini va guruh
mansubligini aniqlashga oiddir.
Do'stlaringiz bilan baham: |