Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Ma’lumot uchun! 
Ishlanishi (tayyorlanishi) nuqtai nazaridan 
sovuq qurollar 
uch
guruhni
tashkil qiladi: zavodda, hunarmandlar 
tomonidan va qo‘lda yasalgan qurollar. 
Zavodda, fabrikada, firmada tayyorlanadigan qurollar ma’lum 
davlat va firmaning standarti asosida va texnik talablarga javob 
beradigan bo‘ladi. 
Hunarmandlar ishlab chiqaradigan qurollar texnik va standart 
talablariga 
javob 
bermasada, 
hunarmandning 
mutaxassisligi 
malakasiga binoan ularning milliy, mahalliy tashqi tuzilishi, bezagi 
va harbiy xususiyatlari bilan zavodda tayyorlanadigan qurollardan 
qolishmaydi. Sovuq qurollar va ularning g‘iloflari milliy naqshlar, 
turli hikmatli so‘zlar ba’zida ishlagan usta-hunarmandning ismi-
sharifi belgilari bilan bezatiladi.
Qo‘lda yasalgan sovuq qurollar ayrim hunarmand bo‘lmagan 
shaxslar tomonidan qurollarning namunalariga taqlid qilib ishlanadi.
Amaliyotda zavodda yoki hunarmandchilik firmalarida ishlangan 
qurollarni o‘zgartirib qayta ishlanganlari ham uchrab turadi. 

---

108 
Sovuq qurollar ishlatilishida ko‘zlangan 
maqsadiga
ko‘ra jangovor, 
harbiy va fuqarolik ovchilar uchun mo‘ljallangan baladi., harbiy sovuq 
qurollar asosan inson tanasiga jarohat etkazishga mo‘ljallangan. Ular 
asosan qo‘shinlarning qo‘l jangida ishlatiladi (qilichning barcha turlari, 
shtiklar, desant pichoqlari va b.q.). 
Ovchilik qurollariga: milliy pichoqlar, xanjar va hokazolar kiradi. 
Bular ovda hayvonlarni tutishda, jarohatlashda, shilishda va boshqa 
yordamchi ishlarda qo‘llaniladi. 
Sport olamida ishlatiladigan qurollar: shtiklar, shpaga, rapira, qilich, 
espandrlar, o‘zining egiluvchanligi, uchining to‘mtoqligi bilan jarohat 
etkazish xususiyatiga ega emas. SHuning uchun ular sovuq qurollar 
qatoriga kirmaydilar.
Sovuq qurollar ekspertizasi asosan ularning qaysi tur va guruhga 
mansubligini aniqlashdan iborat. Hal qilinadigan masalalar doirasi 
tekshiriluvchi 
qurolning 
texnik 
holati 
turdoshligi, 
aynanligini 
belgilashdan iboratdir. 
Jinoyatni sodir qilishda ishlatilgan sovuq qurollar topilgan joyida 
(hodisa sodir bo‘lgan, tintuv o‘tkazilgan joylarda) yoki tergovning 
xizmat xonasida ko‘zdan kechirilib, protsessual qonun normalari asosida 
rasmiylashtiriladi va jinoyat ishiga ashyoviy dalil sifatida ilova qilinadi. 
Mazkur tergov harakatini o‘tkazishda zarur bo‘lsa, protsessual qonun 
nazarda tutgan qoida asosida tegishli mutaxassis taklif etilishi mumkin. 
Sovuq qurollarni ko‘zdan kechirishda kriminalistikaning kuzatish, 
o‘lchash va bayon qilish uslublari qo‘llaniladi. Qurolni ko‘zdan